De meest aangeplante blauwe druif van Oostenrijk voor rode wijn met een fout verleden
De meest aangeplante blauwe druif in Oostenrijk is de blauwe zweigelt. Het is een zogenaamde hybride druif: druiven die zijn ontstaan vanuit andere druiven. In het geval van de zweigelt is ze een kruising van de Oostenrijkse druiven de blaufrankisch en de sankt laurent. De druif is zowel in Oostenrijk als daarbuiten bezig met een opmars. De opmars van de zweigelt komt door de populariteit van de Oostenrijkse witte druif de grüner veltliner. Beide druiven komen in dezelfde wijnstreken voor. De zweigelt is buiten Oostenrijk in veel wijnlanden aangeplant. De druif is te vinden op wijngaarden in Slowakije, Tsjechië, Kroatië en Hongarije. Buiten Europa is ze te vinden in de wijnstreken van de Canadese staat Ontario. In Oostenrijk is er 6.426 hectare van de zweigelt aangeplant. Dit is ongeveer 14% van de Oostenrijkse wijngaarden.
In andere Midden-Europese landen zoals Tsjechië, Slowakije en Hongarije is de plant relatief veel aangeplant. Tsjechië en Slowakije hebben aan de druivensoort een eigen naam gegeven: de zweigeltrebe. In Oostenrijk is ze in alle Oostenrijkse wijnstreken aangeplant. Rondom de Oostenrijkse hoofdstad Wenen, waar veel wijngaarden liggen tot in het bekende Weinviertel en Wachau is de blauwe druif te vinden. Van de zweigelt komen veelal droge rode wijnen met slechts enkele maanden houtlagering. Deze korte houtlagering zorgt bij veel wijnen van de zweigeltdruif voor smaken van kruiden zoals kaneel. Naast de kruidige smaken geeft houtlagering de zweigelt ook meer tannine die beter tot haar recht komen.
Zweigelt: de druif met een fout verleden
De druif werd in 1921 door Friederich Zweigelt veredeld voor het Höhere Bundeslehranstalt und Bundesamt für Wein- und Obstbau. In Oostenrijk waren ze op zoek naar een rode druif die productiever was dan de bestaande blauwe druivensoorten. Dit is het Oostenrijkse instituut voor wijnbouw. Zweigelt heeft in Oostenrijk niet een hele goede reputatie. In 1938, het jaar van de Anschluss van Oostenrijk bij Duitsland werd hij directeur van het instituut voor wijnbouw. Zweigelt was overtuigd nazi-sympathisant en combineerde zijn politieke ideeën met het promoten van Oostenrijkse wijn. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 werd hij ontslagen en gevang gezet. Hij hoefde zijn gevangenisstraf niet uit te zitten vanwege ouderdom. Zweigelt stierf in 1965 en maakte nog het opkomende succes van ‘zijn’ blauwe druif mee. Meer over het naziverleden van de zweigelt is te vinden in dit artikel van de Süddeutsche Zeitung.
De laatste jaren wordt de geschiedenis van de druif bekender. Dit heeft in Oostenrijk gezorgd voor initiatieven van kunstenaars om de naam te wijzigen. Het Oostenrijks Wijninstituut, Österreich Wein, staat open voor een naamswijziging van de zweigelt. In het jaar 2020 is er voor de zweigelt nog geen nieuwe naam. Zodra deze nieuwe naam officieel de nieuwe naam van de blauwe zweigeltdruif wordt gaan wij deze gebruiken. In het verleden is er al geprobeerd om de druif een nieuwe naam te geven. Rotburger was toen haar naam, deze naam is echter niet populair geworden.
De smaak van de blauwe zweigeltdruif uit Oostenrijk: zachte smaak van kersen
De zweigelt is een druif die niet erg bekend is in Nederland. Op wijnkaarten in de horeca komt ze niet heel veel voor. Doordat de Oostenrijkse witte druif de grüner veltliner steeds populairder wordt profiteert de zweigelt daar ook van mee. Oostenrijkse wijnboeren gebruiken met liefde de hashtag #makeaustrian. De zweigelt is een kruising van de blaufränkisch en de sankt laurentdruif. De krachtige eigenschappen van de blaufränkisch en de fruitige smaken van de sankt laurent zorgt voor een goede balans in de wijn. Het geeft de zweigelt kracht, fruitigheid en veel smaak. De fruitige smaken die in de zweigelt zitten lijken op de smaken van rood fruit. Kersen, zwarte bessen en bij niet-houtgerijpte wijnen van de zweigelt past ook de smaak van bramen. De rode wijnen van de zweigelt zijn stevige wijnen die vol van smaak zijn met mooie milde zuren.
Anders dan wijnen van de blaufränkisch heeft de zweigelt meer zuren in zich. Deze milde zuren gaan goed samen met de krachtige en lichtkruidige wijn. Het fruit in de wijn lijkt op de smaak van rijpe kersen. Smaken van kaneel en een licht scherpheid zoals wij het in peper kennen komen voor in de wijnen van de zweigeltdruif. Deze smaken gaan goed samen met de zware tannine die soms in de wijn voorkomen. Tannine, dat beter tot haar recht komt zodra rode wijn een rijping op houten vaten heeft gehad past goed bij deze druif. Deze smaken komen vooral voor in de Europese wijnstreken waar de zweigelt of de zweigeltrebe is aangeplant.
Wijn & spijs met de blauwe zweigeltdruif: rode wijn en vis
De onbekendheid van de zweigelt zorgt juist voor extra mogelijkheden. Rode wijn en gegrild vlees is vaak een goede combinatie, ook bij de zweigelt. De wijn past natuurlijk goed bij Oostenrijkse of Midden-Europese gerechten zoals een koleno, een beenhammetje uit de oven of bij worsten. Vegetarische gerechten met de zweigelt zijn er ook. In de Midden-Europese keuken zijn er veel gerechten met champignons en paddenstoelen. Een stevige ragout of bospaddenstoelensoep is een goede vegetarische combinatie voor de zweigelt. De Hongaarse stoofschotel goulash komt in meer landen in Centraal-Europa voor. Tsjechië, Slowakije en Oostenrijk hebben elk hun eigen variant van de bekende goulash. Ook vis past goed bij deze rode wijn. Zeker de wijnen van de zweigelt die geen houtrijping hebben gehad gaan goed samen met vis, bijvoorbeeld de Oostenrijkse zoetwatervis forel, maar ook (gerookte) zalm gaat goed samen met deze wijn.
Wil je nog meer genieten van kleine flessen wijn en eten? Volg ons op Instagram! Op Instagram houden we je op de hoogte over alles van Halfes en geven je inspiratie om nog meer te genieten!