De silvaner: witte druivensoort in Duitstalige wijnstreken
De druivensoort silvaner heeft een rijke en lange historie in Europa. In Oostenrijk is er nauwkeurig bijgehouden wanneer deze druivensoort is geïntroduceerd. Op 6 April 1659 werd de toen nieuwe druivensoort aangeplant door Johann Georg Körner op de heuvels van het “Castell’s estate”. De dag ervoor werden er door een koerier uit het dorpje ‘Obereisenheim’ 25 Oostenrijkse stekjes gebracht. Dit weten we, omdat dit in het uitgebreide archief van de “Fürstlich Castell’sches Domänenamt estate” staat beschreven. De nieuwe wijnranken werden gebruikt om de gaten in de wijngaard op te vullen die ontstaan zijn tijdens de dertigjarige oorlog. Dit moment wordt gemarkeerd als het begin van de silvanerdruif.
De silvaner is natuurlijk niet zomaar uit de lucht komen vallen. In de eerste eeuw is er al over een druivensoort geschreven die dezelfde eigenschappen heeft als de silvaner door een Romein genaamd Pliny de Jonge. Verder duikt de silvaner in de 17e eeuw op bij een groep monniken in Duitsland. Deze monniken hebben de druif vervolgens waarschijnlijk meegenomen van hun kloosterorde in Oostenrijk naar Obereisenheim. Door DNA-onderzoek is naar boven gekomen dat de silvaner een kruising is van de traminer/savignin en de ‘Österreichisch-weiss’.
De silvaner: een snelle groeier
De silvaner is verder ook een druivensoort die na de kleine ijstijd rond 1600 naar boven kwam als een sterke en productieve druivensoort. Door de late uitbarsting van de bloemknoppen, druiven die redelijk snel rijpen en een betrouwbare oogst hebben, werd de silvaner een populaire druif. Tegenwoordig wordt de silvaner overstegen door druiven die populairder zijn, zoals de riesling. Hierdoor neemt het aantal wijnranken van deze druif gestaag af. Wel wordt de silvaner veelvoudig gebruikt om nieuwe druivenrassen te kruisen.
In welke wijnstreken worden er wijnen gemaakt van de silvaner?
Deze druif staat vandaag het meeste aangeplant in Duitsland, met name in Rheinhessen en Franken, en in de Alsace. Ondanks de rijke geschiedenis van de druif in Oostenrijk, staan er bijna geen ranken meer van de silvaner in dit land. In de volgende landen staat de silvaner aangeplant:
- Duitsland (Grüner Silvaner): 5.000 hectare
- Frankrijk, Alsace (Sylvaner): 1.382 hectare
- Zwitserland (Johannisberger/Sylvaner): 241 hectare
- Slowakije (Zeleni Silvanec): 208 hectare
- Kroatië (Silvanai Zeleni): 139 hectare
- Tsjechië (Sylvánské Zelené): 122 hectare
- Italië, zuid-Tirol (Sylvaner Verde): 113 hectare
- Oekraïne: 70 hectare
Buiten Europa staat er in Californië, Canada en Nieuw-Zeeland in totaal nog 4 hectare silvaner aangeplant.
In de Alsace staat één wijngaard met de silvanerdruif die voldoet aan het keurmerk ‘A.O.C. Alsace Grand Cru’. Dit keurmerk was hiervoor gereserveerd voor alleen de vier “nobele druivenrassen” uit de Franse wijnstreek de Alsace, de riesling, gewürztraminer, muscat en pinot gris. Deze wijngaard, de Zotzenberg, mag sinds 2006 dit keurmerk dragen. Ondanks dit succes is de Silvaner niet de meest populaire druif, en wordt deze vaak ook in een blend gebruikt met andere druivensoorten uit de wijngaard. Sinds 1970 is het aantal wijngaarden met de silvaner in de Elzas dan ook van 25% naar 10% gezakt.
Hoe smaken de witte wijnen van de silvaner?
In de neus heeft de silvaner vaak aroma’s van kruisbessen en hooi. De silvaner heeft van zichzelf een erg frisse smaak met een medium-hoge zuurgraad en wat lichte fruittonen. De wijnen die tegenwoordig van de silvaner worden gemaakt, vooral in Duitsland, zijn meer aan de droge kant. Verder worden de aroma’s van perzik, bloesem en lichte kruidigheid toegeschreven aan deze wijn. Door de snelle rijping van deze druivensoort worden de wijnen vaak wat lichter van smaak. Dit laat echter wel ruimte over om het terroir van de wijngaard door te laten schemeren.
De silvaner weet zich goed te onderscheiden van druiven zoals de pinot blanc en auxerrois, door de hogere zuurgraad. Ook in Zwitserland onderscheid de silvaner zich van andere witte druivensoorten door de hogere zuurgraad. De silvaner wijnen worden gewoonlijk niet gerijpt op eikenhouten vaten omdat de subtiliteit van de wijn dan verloren zou gaan.
Wijn & spijs: welke gerechten zijn lekker bij de witte wijnen van de silvaner?
Omdat de silvaner vaak een lichtere wijn voortbrengt, zijn gerechten die niet te uitgesproken zijn het beste om te combineren met deze wijn. Denk bijvoorbeeld aan frisse salades.
Door de lichtere aroma’s is de silvaner een perfecte wijn om lichtere salades met fruit, bijvoorbeeld gegrilde perzik, te begeleiden. Ook doet deze wijn het goed bij een al fresco diner of picknick in het park.
Een silvaner uit Duitsland en dan voornamelijk uit Franken of Rheinhessen, gaat erg goed met verse nieuwe oogst asperges. Vooral een iets fruitigere silvaner is een goede begeleider. Bak of stoom hier een stukje zalm bij met wat verse aromatische kruiden, en uw avondmaal is helemaal af.
Silvaners uit de Alsace gaan over het algemeen erg goed bij visgerechten. Kijk eens bij de visboer op de markt en stel een flinke schaal fruits de mer samen, en je hebt een gouden combi. Je kunt dit ook afwisselen en/of aanvullen met een stukje gegrilde vis en een salade met typisch Franse vinaigrette.
Wil je nog meer genieten van kleine flessen wijn en eten? Volg ons op Instagram! Op Instagram houden we je op de hoogte over alles van Halfes en geven je inspiratie om nog meer te genieten!