De Ahr: kleine wijnstreek voor Duitse rode wijnen
De Duitse wijnstreek de Ahr is het wijngebied dat vanuit Nederland maar drie uur rijden is. Alhoewel er in de meeste Duitse wijnstreken witte wijn wordt gemaakt van bijvoorbeeld de rieslingdruif of de müller-thurgau, is dat niet zo in de Duitse wijnstreek de Ahr. In de Ahr groeien voornamelijk blauwe druivensoorten die gebruikt worden voor rode wijn. De belangrijkste rode druiven die in de Ahr zijn aangeplant zijn de spätburgunder en de frühburgunder. De spätburgunder kennen we ook als de Franse pinot noir. Het is de noordelijke Duitse wijnregio en is net zoals veel andere Duitse wijnregio’s vernoemd naar de belangrijkste rivier in het gebied. De Ahr stroomt tussen Bonn en Koblenz van oost naar west. Met maar 563 hectare wijnbouw is het één van de kleinste Duitse wijnstreken. Op 83% van de wijngaarden groeien blauwe druiven die voor rode wijn gebruikt wordt.
De wijndruiven in de Ahr: de spätburgunder & de riesling
Al lange tijd worden er in de Ahr druiven verbouwd voor de wijnproductie. Bij de plaats Ahrweiler werd in 1993 een Romeinse wijngaard teruggevonden. Tegenwoordig is deze Romeinse ruïne te bezoeken wanneer je op wijnreis bent in de wijnstreek. Welke druivensoorten er precies in de Romeinse tijd werden aangeplant is onbekend. Waarschijnlijk waren dit witte druiven waar men een zoete witte wijn van maakten. Een zoete variant van oranje wijn.
De omslag van witte druiven naar rode druiven heeft rond 1650 plaatsgevonden. Voor ruim drie eeuwen was de Ahr een wijnstreek die bekend stond om haar kwalitatief goede wijnen. Want zoals altijd bij Duitse wijnen gooide ook in de Ahr de Tweede Wereldoorlog roet in het eten. In de periode na de oorlog is het gebied zich zoals op veel plekken in Duitsland gaan richten op bulkwijn.
De rode wijnen in de Ahr
Jarenlang produceerde het deze vooral zoete, rode wijnen. Deze periode duurde gelukkig kort. Vanaf de jaren negentig zijn een aantal wijnmakers zich graag inzetten voor kwalitatief goede rode wijnen van de spätburgunder. Het initiatief van de vier wijnmakers om Duitse kwaliteitswijn te maken heeft veel gevolgen gehad. De meeste van de 500 verschillende wijngaarden in de Ahr maken anno 2020 rode kwaliteitswijnen van de spätburgunder. Ongeveer vijftig wijnboeren werken onafhankelijk. De andere 450 verkopen hun druiven aan één van de vier coöperaties in de Ahr. Dat er in Duitsland vooral witte wijnen worden gemaakt maakt voor het wijngebied de Ahr niet uit. Op de steile hellingen van het wijngebied groeien vooral de spätburgunder (368 hectare, 65.4%) en de frühburgunder. Dit zijn de Duitse blauwe druivensoorten die overal in Duitsland terug te vinden zijn, maar nergens zijn ze in verhouding zoveel aanwezig als in de Ahr. De witte wijnen uit de Ahr worden eigenlijk alleen gemaakt van de meest aangeplante witte druif van Duitsland: de riesling.
De bodem en het klimaat in de Ahr: rotsen en voldoende zonuren
De blauwe druiven in de Ahr zijn aangeplant op steile rotsen. Veel wijngaarden zijn als terrassen aangelegd: dunne horizontale stroken van soms maar een halve meter breed. Op deze smalle stroken wijngaard is slechts plaats voor één rij druivenstokken. Deze terrassen zorgen ervoor dat er veel werk gedaan moet worden. Het Ahrdal bestaat vooral uit lössgronden en op de hellingen van de uitlopers van de Eiffel bestaat de bodem uit vulkanische leisteen. Dit is een totaal andere bodem dan de bodem in Bourgogne, waar de pinot noir vandaan komt.
De rotsen in de Ahr zorgen voor de perfecte temperatuur voor de blauwe druivenstokken van de spätburgunder. Overdag warmt het gesteente op, om de opgeslagen warmte ’s nachts weer terug te geven aan de wijnstokken. Door de ligging van de bergen in de Ahr en haar dal is er ook sprake van een warm microklimaat. Dit microklimaat is deels het gevolg van de gunstige ligging ten opzichte van andere bergketens. De wijngaarden zijn op de heuvels en bergen van de Ahr aangeplant. Hierdoor krijgen de druiven extraveel zonuren waardoor de aanplant perfect is voor blauwe druiven zoals de spätburgunder, frühburgunder en de portugieser.
Wijntoerisme in de Ahr: de ideale wijnreis dicht bij huis
Dat de Ahr een favoriete vakantiebestemming is voor een wijnreis dicht bij huis weten veel Nederlanders. Het wijngebied ligt op ongeveer drie uur rijden vanaf Utrecht, net achter de grote Duitse steden van het Ruhrgebiet. De wijnstreek de Ahr is het ideale gebied om tot rust te komen. Al lange tijd zijn er veel kuuroorden te vinden in de wijnstreek. Want naast lekker vocht hebben ze er ook gezond vocht. Een spa waar je uitgebreid tot rust kan komen is een geweldige manier van ontspannen na een dag intensief actief bezig zijn. Dat kan namelijk ook in de Ahr. Sinds 1972 ligt er de 35 kilometer lange Rotweinwanderweg, die je langs verschillende wijngaarden in de Ahr leidt.
De Duitse keuken & Duitse rode wijnen
Culinair gezien is het eveneens de ideale Duitse wijnstreek voor een wijnreis dicht bij huis. De horeca in de Ahr heeft een hoge kwaliteit. Langs de rodewijnroute liggen verschillende wijngaarden én Weinstuben. Dit is de Duitse benaming voor een wijnbar. Veel restaurants in de Ahr serveren gastronomische hoogstandjes naast de lokale rode wijnen. Denk bijvoorbeeld aan zoetwatervis zoals forel en flammküchen, een soort witte pizza met room, kaas en spek. In Ahrweiler en de andere dorpen in het Ahrdal zijn deze goede restaurants te vinden. Vaak liggen de restaurants op loopafstand van de verschillende thermen en spa’s die het wijngebied rijk is. Let op: veel Duitse wijnhuizen zijn op maandag en/of woensdag gesloten!
Wil je meer over Duitse wijn lezen?
De Duitse wijnstreken zijn in tegenstelling tot andere kleiner en hebben veel familiebedrijven die bijzondere wijnen maken van de bekende druivenrassen de riesling, de spätburgunder, de gewürztraminer en de frühburgunder. Meer over Duitse wijnen en de Duitse wijnstreken lees je in ons blog over Rheinhessen.
Wil je nog meer genieten van kleine flessen wijn en eten? Volg ons op Instagram! Op Instagram houden we je op de hoogte over alles van Halfes en geven je inspiratie om nog meer te genieten!
Bronnen
- Duitse Wijn. Te gast in de wijnbouwgebieden – Ahr toerisme
- Germany Travel. Eten & Drinken: Duitse wijnen uit de Ahr
Van origine komt deze blauwe druif uit de Franse wijnstreek de Bourgogne. Om precies te zijn komt de druivensoort uit de Côte de Nuits, waar de druif al sinds het begin van de jaartelling aangeplant is. De Romeinen maakten al wijn van de pinot noirdruiven. De druif is voornamelijk in Franrijk aangeplant en ze is de koningin van de Bourgogne. Het grote nadeel van de pinot noir is is dat ze erg gevoelig is voor ziektes en rot. Dit komt doordat de druif een dunne schil heeft en daardoor minder ‘verdediging’ heeft voor aspecten van buitenaf. De compactheid van de vruchten is een extra factor waardoor de druiven kwetsbaar zijn. Niet alleen ziektes, maar ook regen, wind, vorst en veel zon zijn schadelijk voor de pinot noirdruiven. Van de pinot noir kan goed een blanc de noir worden gemaakt. Dit is een witte wijn gemaakt van blauwe druiven.
De druif groeit in wijnstreken waar het niet extreem warm weer is en waar het geregeld regent. Wijnboeren moeten voor het maken van een wijn van pinot noir of spätburgunder waakzaam zijn en goed getraind om niet veel druiven te verliezen in de wijngaard. De druif komt op grote schaal in Europa voor. Naast de Bourgogne is ze in meer Franse wijnstreken erg populair. De pinot noir is bijvoorbeeld veel aangeplant in Franse wijnstreken de 
De aardse tonen die vaak in Franse (en soms Duitse) pinot noirs zit past goed bij gerechten waarin aardse tonen verwerkt zijn. Aardse tonen zijn in eten goed terug te vinden in paddenstoelen zoals champignons, maar ook in truffel. Een risotto of een paddenstoelenragout zijn goede wijn en spijscombinaties voor bij de pinot noir. Een Duitse spätburgunder in een kleine fles van 375ml is onze