De wijnstreek de Jura

De Jura is een wijnstreek ten oosten van de Bourgogne. De Jura was ooit een grote wijnstreek, maar heeft in 2022 slechts 1.850 hectare. De wijngaarden liggen op de westelijke hellingen van het Juragebergte in zowel Frankrijk als Zwitserland.

In deze bijzondere wijnstreek maken ze vooral witte wijnen met bijzondere smaken. Maar ze maken er ook mousserende wijnen (crémant de Jura) en rode wijnen. Net zoals de Rhône is ook de Jura in een noordelijk en een zuidelijk deel te verdelen. Hun meest bijzondere wijnen zijn hun Vin Jaune (gele wijn) en Vin de Paille (strowijn).

Verder lezen Jura: de wijnstreek van unieke wijnen

Zuid-Afrikaanse wijnen: 

Het is weer tijd voor de druivenoogst op het zuidelijke halfrond. In Zuid-Afrika zijn ze al volop bezig met het plukken van de druiven. De wijnhuizen zijn erg positief over de oogst van 2021, we hebben in de wandelgangen gehoord dat dit wel eens van de beste jaargangen allertijden kan worden. De kwaliteit is goed door de gunstige weersomstandigheden afgelopen jaar. Er was voldoende water en de temperatuur stijgingen waren minder extreem als verleden jaren, in vergelijking een vrij koele zomer. Wijnboeren waren vooral erg te spreken over de hoeveelheid en de grootte van de druiventrossen die de oogst van 2021 voortbrengt. 

De goede oogst maakt de beslissingen in de Zuid-Afrikaanse wijngaarden alleen maar moeilijker.  De wijnindustrie in Zuid-Afrika is namelijk een van de sectoren die het zwaarst is getroffen door de effecten van Covid-19. Tijdens de oogst van 2020 kwam er een lockdown, waarbij al het werk in de wijnindustrie moest worden stilgelegd. Gelukkig zag de regering op het laatste moment in dat het beter was om de wijnindustrie wel door te laten werken. Zo konden de wijnboeren toch de laatste druiven plukken en de fermentatie starten in de kelder. Alleen bleef er wel een alcoholverbod, dit alcoholverbod heeft er voor gezorgd dat de wijnkelders van vele wijnmakers nu nog vol liggen. Nu de nieuwe oogst van 2021 eraan komt staan meerdere wijnmakers voor moeilijke beslissingen. 

“Produsente sal moeilike besluite moet neem in die wingerde aangesien kelderkapasiteit onder ernstige druk is weens die voortgesette alkoholverbod,” sê Rico Basson, Vinpro-bestuurshoof.

Zuid-Afrika is een land waar je een keer geweest moet zijn. De natuur en de cultuur zijn geweldig en heel veel zijdig. Daarnaast kan je er heel lekker eten en drinken. Er zijn veel leuke dingen om te doen in de natuur maar ook zijn er veel markten in en rondom kaapstad die je een keer bezocht moet hebben. Naast cultuur, natuur en het lekkere eten staat Zuid-Afrika ook bekend om zijn lekkere wijnen. Ze behoort tot de ‘nieuwe wereld’ wijnlanden, maar eigenlijk wordt hier al heel lang wijn gemaakt. Zuid-Afrika is dan ook van de nieuwe wereld het oudste wijnland. We zagen de wijnen echter pas na de afschaffing van de apartheid in 1990 weer in ons land verschijnen, de afschaffing heeft ervoor gezorgd dat de Zuid-Afrikaanse wijnen weer worden geëxporteerd. Veel sommeliers in Nederland gebruiken Zuid-Afrikaanse wijnen dit omdat Zuid-Afrika geweldige prijs kwaliteitswijnen te bieden heeft. 

De meeste bekende wijnen uit Zuid-Afrika worden gemaakt van de pinotage druif en de chenin blancdruif. Over het algemeen zie je deze druiven ook het meeste aangeplant staan. De chenin blanc kom je in alle stijlen tegen: als frisse witte wijn, volle vettige houtgerijpte wijn, als natuurwijn of als dessert wijn. Deze druif is echt een alleskunner en zeker de moeilijk waard om te proberen. 

Pinotage is de nationale trots van Zuid-Afrika, geboren op de universiteit van Stellenbosch. Deze druif is geen makkelijk druif om wijn van te maken, hij vraagt veel aandacht en goede houtrijping voor dat het echt een lekkere wijn is. Wijnen van deze typische druif zijn goed te herkennen, ze geeft een rokerige en aardse smaak met fruitige tonen van zwart fruit. 

Zuid-Afrika is een groot land alleen niet overal kunnen druiven verbouwd worden vanwege het warme klimaat.  De wijngaarden liggen meer in het zuidelijke gedeelte van Zuidelijk Afrika. Het klimaat is hier over het algemeen mediterraans met invloeden van de Cape Doctor, dit is de zuid-oostelijke wind die in de zomer waait. De perfecte wind waarvoor ook veel kite surfers en windsurfers iedere jaar naar Kaapstad trekken. De wijngaarden die zo’n 100 km uit de kust liggen kunnen hier nog steeds van mee profiteren. De wind zorgt voor volop zon, koele lucht uit zuidelijke richting (van Antarctica), en het zorgt ervoor dat de ziektes uit de wijngaarden waaien. Deze zee wind creëert een ideaal klimaat voor de druiven. 

De Zuid-Afrikaanse wijnstreken

De bekendste en grootste wijngebieden in Zuid Afrika zijn Stellenbosch, Paarl en Franschhoek. Stellenbosch is de plek waar het allemaal begon. Hier plantte Jan van Riebeeck in de VOC tijd, 1652, de eerste druivenstokken aan waar later wijn van werd gemaakt. De wijngaarden van Stellenbosch zijn in de loop der tijd uitgebreid en telt momenteel meer dan 150 wijnhuizen waar je bij op bezoek kan gaan. 

Naast wijn is ook het studentenleven iconisch voor Stellenbosch. De universiteit van Stellenbosch, opgericht in 1918,  is vanuit de hele wereld een bekende plek. Ook voor wijnmakers in spé die een graad in viticultuur of oenologie willen behalen. Stellenbosch is heel gevarieerd qua wijn dit komt door de vele bodem soorten die je er vindt, maar ook de hoogteverschillen in het landschap zorgt voor adembenemende uitzichten en plaatjes. Alleen het rijden van de wijnroute zorgt al voor mooie plaatjes. 

Franschhoek ligt ongeveer 1,5 uur rijden van Kaapstad, om je wijnavontuur compleet te maken is het beste om hier een nachtje te overnachten in een van de boutique hotels of bij een wijnhuis zelf. Het leuke aan de wijnroute van Franschhoek is dat er een wijntram gaat van wijnhuis naar wijnhuis met hop-on hop-off mogelijkheden. Zo hoef je niet in de auto te stappen of gevaarlijke fietstochten af te leggen met een borrel op. In Zuid-Afrika kan je zonder afspraak bij een wijnhuis binnen komen lopen en een wijnproeverij volgen. Vaak gebeurt dit in het restaurant van het wijnhuis of aan de bar met een rondleiding door de wijngaarden er na. 

Naast wijngaarden staan vele wijnhuizen ook bekend om hun restaurants en hun tuinen. Neem Babylonstoren echt het bezoeken waard vanwege zijn prachtige tuinen en lekkere eten.

Naast deze bekende wijnstreken hebben we nog veel meer in Zuid-Afrika. Zuid Afrika heeft namelijk veel upcoming wijngebieden. Swartland is een van deze ‘upcoming’ wijngebieden. Voorheen was Swartland een bekend wijngebied dat veel gebruikt werd voor massaproductie, goedkope bulkwijnen. Maar tegenwoordig komen er veel kwaliteits wijnen vandaan. Namelijk veel meer natuur wijnen, wijnen vol met passie. Er is zelfs een vereniging opgericht om de nieuwe soort wijnen uit Swartland te herkennen. “Swartland Independent Producers” (SIP) Om een wijn te produceren met een label van van de SIP moet je aan de volgende regelgeving voldoen.

(Deze regels worden ook veel gebruikt door wijnboeren in andere landen als standaarden voor hun natuurwijnen). 

• Het vinificatieproces, de rijping en de botteling van de wijn moeten in Swartland plaatsvinden. 
• Er mogen geen commerciële gisten worden toegevoegd. 
• De wijn mag niet worden aangezuurd
• Het gebruik van hout mag, wel uitsluiten Europees en voor maximaal 25%.
• Dry viticulture, geen irrigatie bij de druiven. 

Deze wijnen zijn echt het proberen waard, natuurlijk, avontuurlijk en gewoon spannend. En voor de echte bourgogne liefhebber mag het wijngebied “Elgin”  niet ontbreken in dit lijstje. Elgin is een van de wat onbekende streken die het benoemen waard is voor zijn kwaliteitswijnen. Vooral ideaal voor de liefhebbers uit de Bourgogne. 

Elgin is vergeleken met vele andere gebieden in Zuid-Afrika stukken koeler. Vele wijngaarden bevinden zich op hoogte rond 200m en de wijngaarden liggen dichterbij zee waardoor er veel invloeden van de zee merkt baar zijn. Hier worden veel kwaliteitswijnen van de pinot noir, de chardonnay en de sauvignon blanc geproduceerd.  

Spaanse witte wijnen uit Galicië

Galicië is de natste en koudste streek van Spanje. De invloeden van het weer in Galicië zijn ook zeker terug te proeven in de wijnen. Galicië is het deel van Spanje dat dat linksboven in de hoek ligt. Tot in de jaren tachtig werden wijnen hier op ouderwetste methoden gemaakt. Al 2000 jaar lang wonen hier Galiciërs, die sinds ze er wonen leven van de zee en het land. Ook de wijnbouw in Galicië is al 2000 jaar oud en bestond eeuwenlang uit frisse en soms zure wijnen die niet goed rijp werden door het vochtige en koude klimaat.

Welke wijnstreken liggen er in Galicië?

In het Spaanse Galicië liggen vijf verschillende wijnstreken. In deze wijnstreken liggen de meeste wijngaarden van Galicië en deze wijnstreken hebben een DO-certificering. Hieronder staan de wijnstreken in Galicië van groot naar klein.

Rias Baixas: het paradijs van de albariñodruif

Rias Baixas is de bekendste en grootste wijnstreek in Galicië en ligt direct aan de kust. De Spaanse albariñodruif staat garant voor frisse en jonge witte wijnen die het zeker in de zomer erg goed doen. De wijnen van de albariño zijn het lekkerst als ze jong worden gedronken. Net zoals in de andre regio’s in Galicië en Minho in Portugal is het weer karakteristiek voor de wijnen. De druiven groieen aan pergola’s om schimmelvorming te voorkomen.

Ribeiro: geurige en frisse wijnen

Achter Rias Baixas, het binnenland in, ligt de Spaanse wijnstreek Ribeiro. Deze wijnstreek bestaat uit 2.500 hectare met wijngaarden en is sinds 1932 een DO-wijnregio. De bodem van Ribeiro bestaat uit graniet, zandsteen en leem. 85% van de wijnen uit Ribeiro zijn witte wijnen. De witte wijnen die hier worden gemaakt zijn eveneens fris. In de Ribeiro worden ook rode wijnen gemaakt die vaak goed fruitig zijn en worden vooral gemaakt van de treixaduradruif.

Valdeorras

Deze wijnstreek ligt diep het binnenland in en kent ook echt een landklimaat met hele hete zomers. In deze wijnstreek worden vooral rode wijnen gemaakt zoals we die kennen in Spanje van onder meer de garnacha die ze hier de alicante noemen.

Monterrei

Net zoals Valdeorras ligt ook Monterrei dieper het binnenland in en worden er in deze wijnstreek vooral rode wijnen gemaakt

Ribeira Sacra

In de Ribeira Sacra zijn de druivenranken op hele steile rotsen aangeplant. De wijngaarden zijn spectaculair. Voor veel wijnboeren is het verbouwen van de druiven een arbeidsintensieve klus.

Van welke druiven worden de witte wijnen in Galicië gemaakt?

De meest dominante wijndruif in Galicië is de albariñodruif. De populaire druif die je veel ziet in frisse en lichte wijnen. Maar niet alleen de albariño wordt aangeplant, ook de treixadura, de godello, de loureira, de palomino en de torrontés worden gebruikt voor het maken van witte wijnen. Al deze wijndruiven zijn goed bestand tegen het koudere en nattere weer en zorgen ondanks de slechte weersomstandigheden voor goede wijnen.

De rode wijnen uit Galicië: soepele rode wijnen

De wijnboeren in Galicië maken niet alleen frisse witte wijnen, ze zijn ook erg gedreven in het maken van fruitige rode wijnen. Voor deze rode wijnen uit Galicië worden de bekende Spaanse wijndruiven gebruikt zoals de tempranillo en de garnacha, maar ook een aantal lokale druivensoorten. De lokale druiven zijn de mencía, de brancellao, de sousón en de merenzao.

Hoe smaken de Gallische wijnen uit Noord-Spanje?

Het koude en natte klimaat dat er in Noord-Spanje is heeft bijzonder veel invloed op de druiven en uiteindelijk op de wijnen die gemaakt worden in Galicië. De witte wijnen in Galicië zijn fris en hebben mooie en milde zuren. De rode wijnen zijn licht fruitig en een stuk minder zwaar dan wijnen uit de Ribeira del Duero of Rioja. Dit komt door de grote verschillen in tempratuur tussen de verschillende wijnstreken.

Wijn & spijs: welke gerechten zijn lekker bij wijnen uit Galicië?

De lichte witte wijnen van onder andere de albariñodruif zijn erg lekker met visgerechten. Niet alleen hele vissen zijn erg populair in dit deel van Spanje, ook schaal- en schelpdieren zoals mosselen, kokkels, octopus en krab.

Op wijnreis naar Santiago de Compostella: hoe plan je je eigen wijnpelgrimstocht?

Je kunt te voet naar Santiago de Compostella, maar mocht dat niet helemaal in je straatje liggen dan is rijden of vliegen naar Galicië ook zeker een goede optie. Via een overstap op Madrid ben je zo in Galicië. Een andere goede optie is om vanuit de Portugese stad Porto een auto te huren en in een uur naar Spanje te rijden. Ons wijnhuis Antonio Montero is te bezoeken en uiteraard is het mogelijk om daar alle lekkere Spaanse wijnen te proeven. 

Alto Adige: de noordelijkste Italiaanse wijnstreek met Duitse invloeden

De Alto Adige, ook wel Südtirol, is de noordelijkste provincie van Italië. Er worden drie talen gesproken, Italiaans (ca. 60%), Duits (ca. 40%) en Ladinisch (slechts een paar procent), een Reto-Romaanse taal die voornamelijk in de Dolomieten wordt gesproken, zijn allemaal officiële talen van dit gebied. Dat er zoveel Duits wordt gesproken in dit gebied, komt niet zomaar uit de lucht vallen.

De Alto Adige was vanaf het begin van de 8^e eeuw een onderdeel van het Hertogdom Beieren, toen stond dit gebied nog bekend als Südtirol. In 1027 komt ook Trentino, wat onder Südtirol ligt bij dit hertogdom. Vanaf 1363 worden deze twee gebieden Habsburg en worden ze onderdeel van Oostenrijk. Na de eerste wereldoorlog mochten Trentino en Südtirol door Italië worden ingelijfd als beloning voor het kiezen van de kant van de geallieerden. De Italianen kregen het gebied waar de rivier de Etsch (Adige) doorheen stroomde, het gebied waar de Inn doorheen stroomde bleef bij Oostenrijk. Door deze scheiding werd een groot deel Duitstalige bevolking ineens Italiaans. Tijdens een volkstelling in 1910 sprak zo’n 95% in Südtirol Duits.

Onder het fascistische bewind van Mussolini werd in 1923 het Duits verboden en werden Duitse plaatsnamen veranderd in Italiaanse. Südtirol werd verboden en vervangen door Alto Adige. Tijdens de tweede wereldoorlog hoopten veel oorspronkelijke bewoners van Alto Adige dat Adolf Hitler de provincie terug zou eisen, echter woog de machtspolitiek zwaarder dan de nationale idealen. Na de hulp van Italië bij de inlijving van Oostenrijk, sloten Hitler en Mussolini een akkoord. In dit akkoord werd de inwoners van Alto Adige de keuze voorgelegd om de Duitse nationaliteit te kiezen, met als gevolg dat ze moesten verhuizen naar het Duitse rijk, of te kiezen voor om zich volledig tot Italiaan te laten aanpassen en op die manier afstand te doen van alle Duitse en Duitstalige rechten. Onder de druk van deze regeling vertrok 86%, zo’n 75.000 mensen, naar Oostenrijk en Duitsland. Na 1945 mochten deze mensen niet terugkeren naar Italië. Na internationale druk die op Italië werd uitgeoefend liet Italië onder dwang remigratie toe, waar uiteindelijk ongeveer een derde gebruik van heeft gemaakt.

Bij de Vrede van Parijs werden de rechten van de Duitstaligen, op papier, verbeterd. Echter waren de Italiaanstaligen op bestuursniveau in de meerderheid, waardoor de afgesproken autonomie niet werd omgezet naar wetgevingen waar de Duitstaligen direct iets aan hadden. De spanningen tussen de Zuid-Tirolers en de Italianen liepen hierdoor verder op en in 1961 werden er meerdere aanslagen richting de Italiaanse militaria, burgers, scholen, kerken etc. gepleegd. De Italiaanse politie en justitie traden hard op, met lange gevangenisstraffen en martelingen. Oostenrijkse en internationale opinies dwongen Italië de autonomie van de regio te verschuiven van de regio Trentino-Südtirol naar Südtirol waar de Duitstaligen een meerderheid vormen en een eigen beleid konden voeren. In 2001 is deze autonomie verder uitgebreid. Ondanks deze autonomie is er een grote groep Duits- en Ladinischtaligen die nog steeds pleit voor de afscheiding van Italië. De annexatie blijft een gevoelig punt voor de bewoners. Oostenrijk is van plan om de inwoners van Alto Adige een Oostenrijks paspoort aan te bieden. De Italiaanse overheid keurt dit echter af.

De geschiedenis van de Alto Adige wijnen

Voor meer dan 3000 jaar heeft wijn al een rol in de Alto Adige en heeft deze de ontwikkeling van de provincie aanzienlijk gevormd. Archeologische vondsten van druivenpitjes uit 500 voor Christus wijzen op eeuwenoude wijnbouw. In het gebied wat nu noord Italië is zijn zelfs drinkvaten en snoeihaken gevonden die dateren uit de ijstijd. In 15 voor Christus was het huidige Alto Adige onderdeel van het Romeinse Rijk. De combinatie van de Romeinse wijntechnieken en de traditie van wijnbouw van de Rhätien, het volk wat toen de alpengebieden bewoonde, zorgde al snel voor de eerste ‘gouden eeuw’ van wijnmakerij. Er werden nieuwe druivenrassen de provincie in geïmporteerd en op de hellingen van de bergen werden nieuwe wijngaarden aangelegd die veilig waren voor overstromingen.

Na deze tijd zijn er veel groepen en inwoners van het gebied geweest die allemaal hun stempel op de wijnmakerij hebben gedrukt. Vanaf 700 na Christus waren de verschillende wijnhuizen onder de regie van kloosters en edellieden uit het huidige Zuid-Duitsland. Zij gebruikten deze wijnhuizen om hun vraag naar wijn te kunnen bevredigen. De monniken hebben de omgang van de wijn geperfectioneerd en hier zeer gedetailleerde verslagen over bijgehouden. In de loop van de middeleeuwen hebben meer dan veertig kloosters uit Beieren en Zwaben de regie over verschillende wijnhuizen in de provincie Alto Adige gekregen. Dit had een stimulerend effect op de wijnbouw gedurende een tijd van bijna 1000 jaar. Aan het einde van de middeleeuwen viel de Alto Adige onder de regie van Habsburg, toen zijn de wijnen zelfs bij de koninklijke en keizerlijke hoven in Europa aangekomen.

Vandaag de dag staat de Alto Adige nog steeds bekend als de top van Italië. Alhoewel ze lang hebben moeten wachten op het DOC  keurmerk voor de Alto Adige, 1970 en 1975, valt vandaag de dag 98.8% van de gehele wijnbouw in de Alto Adige onder het beschermde DOC-keurmerk.

Ondanks deze rijke en uitgebreide geschiedenis, is Alto Adige een van de kleinste wijngebieden van Italië. Ook blinkt deze streek uit door het brede scala aan internationale druivenrassen en de vele prijzen die ze hebben binnengesleept in het kleine gebied. De oprichting van de “Consorzio Alto Adiges Wines” heeft de wijnen uit Alto Adige tot een hoger niveau weten te tillen en de markt uitgebreid naar internationaal niveau.

Van welke druivensoorten worden de witte wijnen uit Alto Adige gemaakt?

Ongeveer 60% van de wijnen die in Alto Adige worden gemaakt zijn witte wijnen. Er staan in Alto Adige in totaal 18 verschillende druivenrassen, waarvan 12 wit. De witte druiven die staan aangeplant zijn:

• Pinot bianco/pinot blanc/weissburgunder: 574 hectare (10.3%)
• Pinot grigio/pinot gris/grauburgunder: 663 hectare (11.9%)
• Sauvignon blanc: 443 hectare (8.0%)
• Chardonnay: 570 hectare (10.3%)
• Gewürztraminer: 605 hectare (10.9%)
• Müller-thurgau: 199 hectare (3.6%)

Ook staan de druiven kerner, moscato giallo, silvaner, riesling, riesling italico en malvasia aangeplant, maar dit is bij elkaar maar 7% in totaal.

Van welke druivensoorten worden de rode wijnen uit Alto Adige gemaakt?

Zo’n 40% van de wijnen uit Alto Adige zijn rode wijnen. Er staan zes rode drivenrassen in de Alto Adige:

• Schiava/vernatsch: 635 hectare (11.4%)
• Lagrein: 487 hectare (8.8%)
• Pinot nero/pinot noir/spätburgunder: 494 hectare (8.9%)
• Merlot: 190 hectare (3.4%)
• Cabernet sauvignon: 159 hectare (2.9%)
• Moscato Rosa: 8 hectare (0.1%)

Hoe smaken de Italiaanse wijnen uit Alto Adige?

Door het brede aanbod van druivenrassen in de Alto Adige lopen de wijnstijlen iets uiteen. Over het algemeen geld in Alto Adige wel: Kwaliteit over kwantiteit. Door de strenge selectie van de oogst en de bekwaamheid van de wijnmakers komen de wijnen uit de Alto Adige elk jaar weer in de top van de Italiaanse wijnen. De witte wijnen zijn over het algemeen droog, fris en karakteristiek door de kalkhoudende en vulkanische terroirs die de wijnen hun mineraliteit en lichte zuren geven. De rode wijnen zijn soms fruitig, soms wat complexer. Deze worden ook door het terroir beïnvloed en zorgt voor een mooie variëteit aan wijnstijlen.

Witte wijnen uit Alto Adige

• Pinot grigio/pinot gris: de pinot grigio’s uit Alto Adige zijn vaak hoger in de zuren en minder fruitig dan men gewend is. Vaak tonen van appel, peer, kweepeer, maar kan ook mineralig zijn met tonen van bloesem.
• Pinot bianco/pinot blanc: vooral aangeplant in de hogere wijngaarden tot 800 meter. Dit zorgt ervoor dat deze wijnen vaak wat frisser zijn,wel nog met fruitige tonen. Aroma’s van groene appel, peer, citroen, hooi en hazelnoot.
• Gewürztraminer: de gewürztraminer is een stuk aromatischer dan de witte pinot rassen. Met aroma’s zoals rozenblaadjes, lychee, tropisch fruit en kruidnagels zijn deze wijnen een fascinerende soort. Een van de meest gewilde wijnen uit Alto Adige.

Rode wijnen uit Alto Adige

• Schiava: Een druivenras die al sinds de 16^e eeuw aanwezig is in Alto Adige, en dus wordt gezien als een inheemse druif. De wijnen van deze druiven zijn licht met gematigde tannine, bloemige tonen van viooltjes en frisse bessen. Deze wijn kan licht gekoeld worden gedronken al aperitief. Afhankelijk van het gebied waar de wijn vandaan komt in Alto Adige, zijn deze wijnen vol of kruidig.
• Lagrein: De tweede inheemse druivensoort, die in 1970 bijna uitgestorven was, is een ras waar karakteristieke wijnen met fluweelzachte body en zachte frisheid van wordt gemaakt. De kruidige tonen worden vergezeld door aroma’s van bessen, verse kersen en viooltjes. Deze wijnen worden als ze op kleine eikenhouten vaten worden gerijpt vol van smaak.
• Pinot nero/pinot noir: De wijnen van de pinot noir uit Alto Adige barsten van de geur van bosvruchten met tonen van kruidnagels en viooltjes. Zachte, elegante wijnen die door Italiaanse wijngidsen worden omschreven als de beste pinot noirs ten zuiden van de Alpen.

Wijn & spijs met Italiaanse gerechten en wijnen uit Alto Adige

De wijnen uit Alto Adige gaan goed samen met veel traditionele gerechten uit het gebied. De keuken heeft veel Duitse invloeden gehad en dat zien we ook terug in een van de bekendste gerechten uit het gebied, de canederli/knödeln met spek uit Alto Adige. Een romig, zacht gerecht wat als echt comfortfood beschouwd kan worden. Dit gerecht kan het beste worden gecombineerd met schiava, pinot grigio, pinot bianco, chardonnay en müller-thurgau.

De meeste witte wijnen uit Alto Adige lenen zich uitstekend als aperitief. Met een goedgevulde borrelplank kunt u zich onder andere uit de voeten met wijnen van de gewürztraminer, pinot bianco, sauvignon blanc en kerner. Leg op de plank wat charcuterie, lichte kazen, olijven, bruschetta, zoete pepers met roomkaas en dadels gevuld met geitenkaas omhuld met spek en u bent helemaal voorzien.

Mocht u wat meer tijd hebben in de keuken, maak dan een lekker stoofpotje van hert en paddenstoelen. Liever een vegetarische avond? Maak dan deze smokey stroganoff uit de Gezonde Bourgondiër met gemengde paddenstoelen. Allebei heerlijke gerechten voor bij de pinot noir, lagrein, merlot en cabernet wijnen uit Alto Adige.

Bronnen:

• https://www.altoadigewines.com/en/home/1-0.html
• https://winefolly.com/deep-dive/alto-adige-wine-region/

De Alsace: een bijzondere wijnstreek van zowel Frankrijk als Duitsland

De geschiedenis van Alsace wijnen

De Elzas is door de jaren heen in de handen van veel verschillende landen of rijken geweest. Oorspronkelijk ontstaan in de handen van de Romeinen, vervolgens eeuwen in handen van de Germanen geweest wat overvloeide naar het Duitse rijk. Vanaf de 17^e eeuw was de Elzas pas in handen van de Fransen voor 200 jaar, tot aan 1870. In 1870, na de Frans-Duitse oorlog, werd het grootste deel van de Elzas weer afgestaan aan het nieuwe Duitse keizerrijk. Sinds die tijd is er altijd weerstand geweest vanuit Frankrijk over het afstaan van dit stuk land. De Fransen hadden voorzien dat hun rijk tot aan de Rijn zou lopen, en met de overname van de Elzas door Duitsland werd deze ideologie verstoord. In 1914 brak dan ook een lang voorbereidde oorlog uit, die ook de nieuwe eigenaar van de Elzas zou aanwijzen. In 1918 vertrokken de Duitsers uit de Elzas en in 1919 werd via het Verdrag van Versailles de Elzas opnieuw Frans grondgebied verklaard. Dit bleef zo tot 1940 bij de uitbraak van de tweede wereldoorlog, waar de Elzas wederom Duits grondgebied werd tot de bevrijding in 1945. Vanaf 1945 tot op heden is de Elzas weer Frans grondgebied.

Door de vele bewoners en bezetters van de Elzas heeft de Elzas een eigen dialect ontwikkeld wat het beste omschreven kan worden als een mengeling van Frans en Duits. Dit dialect heeft zelfs een eigen naam, het Elzassisch. In kleine dorpen gebeurt het nog steeds dat kleine kinderen worden opgevoed met het Elzassisch en pas op school voor het eerst in aanraking komen met het Frans.

Deze Duitse invloeden zijn naast in de taal ook voelbaar in de cultuur van de Elzas. Van de keuken tot aan de architectuur, de Elzassers zijn trots op beide culturen. Van Flammkuchen tot de welbekende vakjeshuizen.

Van welke druivensoorten worden de witte wijnen uit Alsace gemaakt?

De Elzas kent een zevental witte druivenrassen die staan aangeplant in het gebied. De wijnen die hier vandaan komen worden ook naar de druif genoemd waar de wijn van wordt gemaakt. Ook staat de Elzas bekend om haar lange slanke flessen met een veelzijdigheid aan wijnstijlen. Daarnaast is 90% van de wijn die uit de Alsace komt witte wijn. De volgende druivenrassen staan veel in de Elzas aangeplant:

• Riesling: 3.371 hectare
• Gewürztraminer: 2.889 hectare
• Pinot gris/grauburgunder/pinot grigio: 2.361 hectare
• Silvaner: 1.382 hectare
• Pinot Blanc/weißburgunder: 1.232 hectare
• Muscat d’Alsace: 357 hectare

Van welke druivensoorten worden de rode wijnen uit Alsace gemaakt?

In de Elzas staat eigenlijk maar één blauwe druivensoort aangeplant. Dit is de Pinot Noir. Pinot Noirs uit Alsace zijn vaak fruitig en licht van smaak. Van de Pinot Noir druif is ongeveer 1.491 hectare geplant.

Beschermde benamingen in Alsace

De “Appellations d’Origine Controlées” oftewel gecontroleerde oorsprongsbenamingen, zijn benamingen die worden toegekend aan wijnen die uit bepaalde herkomstgebieden komen. Deze zegels staan garant voor de echtheid van wijnen uit Alsace en worden vanuit de Franse overheid bepaald. De volgende aanduidingen kun je vinden op flessen wijn uit de Elzas:

• O.C. Alsace: bij deze benaming staat alleen het druivenras op het etiket. Soms wordt er ook ‘Gentil’ of ‘Edelzwicker’ op het etiket vermeld. Deze termen betekenen dat de wijn een blend is van meerdere druivenrassen. Verder kun je soms een plaatsnaam of andere geografische benaming op het etiket vinden.
• O.C. Alsace Grand Cru: voor deze benaming komen maar vier druivenrassen in aanmerking: Riesling, Gewürztraminer, Pinot Gris en Muscat. Verder moeten wijnen met dit etiket aan strenge kwaliteitseisen voldoen. Ook moet er op het etiket verplicht het druivenras, het jaar en het buurtschap vermeld staan. Er zijn ongeveer 51 Grand Cru gebieden die dit keurmerk kunnen uitdragen.
• O.C. Crémant d’Alsace: deze wijn is een mousserende wijn uit Alsace die volgens de Méthode traditionnelle van de Champagnestreek gemaakt wordt. De meeste van deze wijnen worden van de Pinot Blanc druif gemaakt, echter zijn er ook uitzonderingen die van Pinot Gris, Riesling, Chardonnay of Pinot Noir worden gemaakt. De Pinot Noir druif wordt voornamelijk voor de Crémant Rosé gebruikt.
• Vendanges Tardives: Deze vermelding vind je op wijnen van druiven die afkomstig zijn uit de Grand Cru wijngaarden. Het verschil is hierbij wel dat druiven met deze benaming later geplukt zijn, als ze overrijp zijn. Door de aantasting van de druif door de edele rotting (Botrytis Cinerea) gaat het suikergehalte omhoog. Dit draagt bij aan een krachtiger en geuriger karakter van de wijn.
• Sélections de Grains Nobles: Ook wijnen met deze benaming worden gemaakt van druiven die zijn aangetast door edele rotting. Door de suikers in de druiven wordt het karakter bescheiden, maar wel krachtig en complex met een ene bijzonder lange afdronk.

Hoe smaken Alsace wijnen?

Zoals hierboven al genoemd worden er voornamelijk witte wijnen geproduceerd in de Alsace. Het gros van de wijnen uit Alsace worden gemaakt van één druivenras, ook wel cépagewijnen. De wijnen worden dan ook vernoemd naar het druivenras van de wijn.

• Riesling: rieslings uit Alsace zijn droge witte wijnen met een fris en aromatisch karakter. Rieslings worden zelden op hout gerijpt, waardoor het frisse karakter bewaard blijft. Rieslings kunnen verder in verschillende stijlen worden gemaakt; droog, semi-zoet, zoet en mousserend.
• Gewürztraminer: deze druif bevat net iets meer suikers dan gemiddeld, hierdoor hebben de wijnen een vollere smaak en kunnen ze aan de zoetere kant vallen. Echter, Gewürz is Duits voor kruidig, wat in de wijn ook erg naar voren kan komen. Wat het resultaat is, is de wijn erg fruitig kan zijn met tonen van lychee en rozenblaadjes. Vooral dat laatste is erg kenmerkend voor een Gewürztraminer. Kortom, een glas vol geuren en smaken waar je wel even zoet mee bent.
• Pinot Gris: wijnen die van deze druif worden gemaakt zijn vaak erg aromatische wijnen die tegelijk fruitig kan zijn. De meeste wijnen van de pinot gris komen qua smaakprofiel wel overeen. Peer, limoen en citroen zijn als aroma in deze druif erg bekend. Pinot Gris wijnen uit de Elzas zijn vaak uitgesprokener van smaak dan bijvoorbeeld Pinot Grigio wijnen uit Italië.
• Silvaner: de silvaner is een iets neutralere druivensoort, met minder stevige zuren dan een Riesling. Vaak hebben deze wijnen een aardse geur en een gemiddelde body in smaak. De Silvaner kan daartegenover ook sappig en vol zijn, met lichte tonen van appel, citrusvruchten en kruidigheid. Door het lichtere karakter van deze wijn is dit een uitstekend aperitief.
• Pinot blanc: een wat onbekendere druif, oorspronkelijk uit de Bourgogne. Wijnen van deze druivensoort hebben frisse fruittonen met fijne zuren. Een goede tafelwijn of begeleider van lichte gerechten.
• Muscat d’Alsace: anders dan de zoete dessertwijnen ‘Muscat’ uit Zuid-Frankrijk, is de muscat d’Alsace een droge witte wijn. Muscat d’Alsace wijnen zijn fruitige wijnen met vaak een aroma van verse druiven. Dit specifieke aroma is kenmerkend voor deze wijn. Dit verfrissend een fruitige karakter maakt dat deze wijn een goede begeleider van asperges en andere vegetarische gerechten is.
• Pinot noir: als enige rode druivensoort in Alsace bljiven deze wijnen fruitig en licht. Aroma’s als kersen en rode bessen zijn voor deze wijn niet onbekend.

Wijn & Spijs: welke gerechten zijn lekker bij wijnen uit Alsace?

De witte wijnen uit Alsace gaan met heel veel gerechten goed samen. Gerechten die niet extreem uitgesproken of gekruid zijn, zijn goede begeleiders van de droge witte Alsace wijnen. Wijnen van Pinot Blanc of Muscat d’Alsace gaan bijvoorbeeld heel goed samen met verse asperges.

Gerechten met licht wit vlees, zoals kip, kalf of varkensvlees gaan ook goed samen met de droge witte wijnen uit Alsace. Een traditioneel gerecht zoals choucroute (zuurkool) of een knapperige Flammkuchen uit de Elzas zijn zeker aanraders voor bij deze wijnen.

Een wat verrassendere combinatie is de Aziatische keuken. Wijnen zoals de gewürztraminer, pinot gris en riesling zijn goede begeleiders van pittig eten. Door het vaak lagere alcoholpercentage en iets zoetere aroma blussen deze wijnen de pittigheid van het eten. Ook de frissere wijnen uit de Elzas gaan goed bij pittig eten, juist als je dat wilt versterken.

Op wijnreis naar Alsace: Route des Vins d’Alsace

De Alsace is immens populair als reisbestemming onder wijnliefhebbers. Deze populariteit komt mede dankzij “Route des Vins d’Alsace”, een wijnroute die ver de hele wereld bekend staat om haar 170 km lange weg langs wijngaarden, dorpen, heuvels en vakjeshuizen. Onderweg kom je langs talloze wijnhuizen en leer je op die manier de druivenrassen van de Alsace kennen. De route is lang en vol genoeg om makkelijk 2 à 3 weken aan vakantie te kunnen vullen. In de wijnkelders van de wijnhuizen staan de wijnboeren met open armen klaar om hun wijnen te laten proeven aan de bezoekers die hen weten te vinden.

De Alsace ligt niet ver van Nederland vandaan. Na een rit in de auto van circa 4 uur bent u er al. Hierdoor ook zeer geschikt voor een weekendje weg.