Mousserende wijnen, welke verschillende soorten bubbelwijnen bestaan er allemaal?
Er is een flink aantal mousserende wijnen die je kan drinken. Van Griekenland tot Portugal; overal worden bubbels gemaakt! In dit blog vindt je de belangrijkste Europese mousserende wijnen. Champagne, crémant, prosecco, cava, corpinat en pet nat behandelen we.
Prosecco, Italiaanse bubbels
Prosecco komt uit Italië en wordt ook alleen in het noordoosten van Italië gemaakt. Er zijn twee DOC waar prosecco gemaakt mag worden.
Prosecco DOC – Groot gedeelte van Veneto en Friuli
Conegliano-Valdobbiadene DOCG- (hogere kwaliteit prosecco) de druiven moeten komen vanaf stijle Kalksteen hellingen tussen de steden Conegliano en Valdobbiadene ten noordwesten van Venetië.
Van welke wijn wordt prosecco gemaakt?
Prosecco wordt gemaakt van de druif prosecco, deze druif is echter van naam veranderd naar de naam glera, om de integriteit te beschermen van de twee appellations.
Hoe wordt prosecco gemaakt?
Prosecco wordt gemaakt doormiddel van de tank methode. Deze methode is speciaal voor het maken van mousserende wijnen die hun fruitige wijnaroma’s willen houden. Ook is deze methode een stuk sneller om mousserende wijnen te maken en daarom ook goedkoper. De eerste fermentatie van de wijn gebeurt in een rvs tank, vervolgens wordt er gist, suiker, gistvoeding, en een ophelder middel toegevoegd. Hierdoor ontstaat een tweede fermentatie plaats, deze tweede fermentatie gebeurt in een gesloten tank. Doordat de tank gesloten is lost de CO2 die ontstaan tijdens het fermentatie proces op in de wijn, het ontstaan van de bubbel.
Stijlen prosecco
Prosecco heb je net als cava en champagne in verschillende stijlen, alleen werken de benamingen bij prosecco net even anders.
- Dry – de minst droge variant 17 tot 32 gram suiker per liter wijn.
- Extra Dry – Zoeter dan Dry, de meest gangbare prosecco. 12 tot 17 gram suiker per liter wijn.
- Brut – De droogste variant onder de prosecco’s, tot maximaal 12 gram restsuiker.
De smaak van Prosecco
Prosecco staat bekend om zijn fruitige aroma’s als appel en meloen. De wijnen wijnen worden gemaakt om het zelfde jaar nog op te drinken. De wijnen zijn niet bedoeld om te bewaren.
Cava en corpinat uit Spanje
Cava komt uit Spanje en mag gemaakt worden in meerdere regio’s in het land. De grote meerderheid wordt gemaakt in de Catalaanse wijngaarden rond de stad Sant Sadurní d’Anoia, rond Barcelona. Ook in de regio’s rond Navarra, Rioja en Valenica mogen cava’s gemaakt worden. Tegenwoordig kom je ook vaak de naam corpinat tegen. Dit is een een hoge kwaliteit mousserende wijn (bubbels) uit de Penedes.
Hoe maak je Spaanse cava wijn?
Cava wordt gemaakt op de traditionele manier “methode traditionelle” en moet minimaal 9 maanden rijpen. De traditionele manier houdt in dat de wijn een tweede fermentatie op de fles heeft gehad.
De “methode traditionel” uitgelegd
- Wijn gemaakt zoals altijd, voorafgaande het gebeld wordt.
- De wijn wordt gebotteld, er wordt een mengsel van suiker en gist aan toegevoegd om een tweede gisting te veroorzaken in de fles.
- Door dat de vergisting niet kan ontsnappen in de fles worden er koolzuurbelletjes geproduceerd, die gevangen blijven in de fles, afgesloten door een kroonkurk.
- De bubbelwijn blijft een tijd in een de kelder liggen op zijn bezinksel, wat de smaak en textuur verbetert.
- De flessen worden regelmatig gedraaid (tegenwoordig meestal mechanisch) zodat het bezinksel naar de hals van de fles verschuift.
- De hals van de fles wordt door een machine in een vriesbad gestoken zodat het bezinksel bevriest tot een prop.
- Het bezinksel kan nu makkelijk uit de hals van de fles gehaald worden.
Welke druiven worden er voor cava uit Spanje gebruikt?
Cava wordt vaak gemaakt van traditionele druiven als:
- Macabeo (viura) – zorgt voor knisperende frisheid in de wijn.
- Xarel-lo (pansa banca) – zorgt voor rijpheid, body en structuur in de wijn.
- Parellada – geeft aroma’s van citrus maar zorgt ook zachtheid en romigheid in de wijn.
- Chardonnay en pinot noir – deze druiven geven net wat extra fruit en frisheid aan de cava.
Voor rosé cava mogen de druiven Granacha en Monastrell gebruikt worden.
Hoe smaakt cava?
De uiteindelijke smaak van cava wordt bepaald door het gebruik van de druiven en het aantaal maanden dat de wijn op zijn lee heeft gerijpt. Er bestaan blend van de drie druiven maar ook zie je cava’s gemaakt worden van één druif.
Verschillende stijlen cava
- Cava Brut Nature: van 0 tot 3 g/l restsuiker.
- Cava Extra Brut: van 0 tot 6 g/l restsuiker.
- Cava Brut: van 0 tot 12 g/l restsuiker.
- Cava Extra Seco: van 12 tot 17 g/l restsuiker
- Cava Seco: van 17 tot 32 g/l restsuiker
- Cava: rijping van minimaal 9 maanden sur lie
- Cava Reserva: rijping van minimaal 15 maanden sur lie
- Cava Gran Reserva: rijping van minimaal 30 maanden sur lie
Champagne
Champagne wordt gemaakt in de regio Champagne gelegen in het noorden van Frankrijk. Mousserende wijnen mogen alleen Champagne heten als ze ook daadwerkelijk uit het gebied van de Champagne komen, er is namelijk naar een appellation de Champagne AOC. In Champagne maken ze niet alleen mousserende wijnen, ze maken ook stille witte en rode wijnen. Die noemen ze Coteaux Champagnois. Wij importeren hele goede Champagne uit Montagne de Reims, het meest noordelijk deel van de Champagne. Onze champagnes komen van Champagne Jean Baillette-Prudhomme, waar Laureen Baillette fantastische champagnes maakt.
Hoe wordt champagne gemaakt?
Champagne wordt gemaakt doormiddel van de “methode traditionelle”. Doormiddel van een tweede vergisting op fles. In de Champagne regio’s geleden verder nog strenge regio’s met betrekking tot het plukken wanner dat mag gebeuren en op welke manier. Alles moet hier namelijk nog met de hand gebeuren en alleen hele gezonde trossen mogen geplukt worden.
De eerste geperste sap van de druiven is cuvée genoemd. Cuvée wijnen zijn wijnen met de puurste sap, de beste champagnes worden gemaakt van de cuvée sap. De rest van het sap wordt ’taille’ genoemd. De eerste fermentatie van de champagne wordt gedaan op RVS, barrels of een mix van beide. Door de verschillende weersomstandigheden ieder jaar in de champagne streek worden er vaak veel verschillende kleine hoeveelheden gemaakt. Deze worden uiteindelijk geblend met andere jaargangen om zo uiteindelijk een continuïteit voor hun huisstijl te creëren.
De champagnedruiven
De meest gebruikte druivenrassen voor de champagne zijn
- chardonnay – zorgt voor frisheid, citrus en bloemen aroma’s
- pinot noir – geeft ruggengraat aan de champagne en rood fruit aroma’s
- pinot meunier – geeft fruitige aroma’s aan de champagne blends.
Ook zijn er andere druiven toegestaan deze worden echter minder vaak gebruikt.
- pinot blanc
- arbane
- petit meslier
- pinot gris
Non vintage – minimaal 15 maanden rijping (inclusief 12 maanden sur lie)
Vitage champagne – minimaal 36 maanden rijping (inclusief minimaal 12 maanden lee rijping)
Hoe smaakt champagne?
Er zijn veel verschillende soorten champagne’s met verschillende smaken en stijlen. De meeste non-vintage champagnes zijn fris, hoog in zuur, frisse fruitige aroma’s en met een lichte body, ook tonen Champagnes door het gebruik van de methode traditionelle lichte tonen van brood en toast.
De verschillende stijlen Champagne
- Vintage champagne’s worden alleen in de beste jaren gemaakt en hebben meer geconcentreerde smaken dan gewone champagnes. Ook zijn deze wijnen van één jaar gemaakt.
- Rosé champagne – heeft tonen van rood fruit aroma’s
- Blanc de blanc – een champagne style waarbij de champagne alleen van witte druiven is gemaakt. Deze stijl heeft iets meer body en heeft tonen citrus,
- Blanc de noir – Is een Champagne stijl waarbij de champagne alleen van rode druiven is gemaakt maar toch een witte wijn is. Deze wijn heeft nog meer body en heeft tonen van rood fruit.
Crémant: methode traditionelle, maar dan uit andere Franstalige wijnstreken
Champagne mag alleen uit de wijnstreek Champagne komen. Maar overal in Frankrijk (en Franstalige gebieden zoals Luxemburg en Zwitserland) maken ze bubbels. De bekendste Franse wijnstreken waar ze crémant maken zijn de Bourgogne, de Loire en Bordeaux. Wij importeren hele goede witte en rosé crémant de Bourgogne van Henri Champliau uit Mercurey. Crémants uit alle wijnstreken van Frankrijk mogen van uiteenlopende wijndruiven worden gemaakt.
Espumantes de Portugal, Portugese bubbels
Ook in Portugal worden veel bubbels gedronken, die veelal in eigen land worden gemaakt. De bekendste Portugese wijnstreek waar mousserende wijnen worden gemaakt is Bairrada. Maar ook uit de Vinho Verde (Minho), de Douro en uit de wijnstreek Lisboa komen bubbels. Portugal heeft pakweg 250+ verschillende unieke druivensoorten. Alle druivensoorten mogen gebruikt worden voor Espumantes de Porugal. Wij importeren bubbels van Teoria Vinhos uit de Douro en van Casa da Tojeira uit Vinho Verde. Teoria maakt uitsluitend van de blauwe druiven touriga nacional en de touriga franca hun schuimwijn. Dit is dan een blanc de noirs.
FIZZ uit Engeland
Als je aan Engeland denk, denk je niet gelijk aan wijngaarden. Maar toch is wijnbouw in Engeland in opkomst en de wijnen zijn zeker het proberen waard, vooral de bubbelwijnen ookwel Fizz genoemd. Zelfs enkele bekende Champagnehuizen zijn aan het investeren in Engeland, o.a. de wijnhuizen Taittinger en Vranken-Pommery uit de Champagne hebben hectaren aangekocht in Engeland.
De druiven voor bubbels uit Engeland
In Engeland vind je onder andere de bekende druiven uit de champagnestreek aangeplant, Pinot Noir, Meunier en Chardonnay speciaal voor de mousserende wijnen.
De methode voor Engese Fizz
Ook in Engeland gebruiken ze de methode traditionelle. Echter komt deze methode zelfs uit Engeland. Hij is niet zoals vele denken uitgevonden in de Champagne streek maar in Engeland. Zo’n 30 jaar voordat Dom Pérignon de eerste fles Champagne bottelde maakte Christopher Merret al schuimwijn in Engeland. Het bewijs werd is 1662 gearchiveerd in de Royal Society in Londen.
De smaak van Engelse Fizz
Door dat ze de zelfde methode gebruiken is de smaak is erg te vergelijken met Champagne. Echter zijn zelfs sommige Engelse bubbels beter uit de test gekomen dan een aantal bekende Champagnes. Zeker het proberen waard dus!
Pet Nat, pétillant naturel, mousserende natuurwijn
Pet nat is een afkorting van pétillant naturel. Ook wel vertaald als sprankelende natuurwijn. Pet Nat is niet nieuw maar wel helemaal up coming. Natuurwijnen zijn momenteel in opkomst, niet alleen omdat er binnenkort op de etiketten van wijn komt te staan wat er daadwerkelijk allemaal in de wijn zit. Maar ook omdat deze wijnen gezonder een experimenteler zijn. Van Casa da Tojeira hebben we twee hele lekkere Portugese mousserende wijnen. Naast hun pet nats maken ze ook klassieke bubbels uit Portugal, Espumantes. Hiervoor gebruiken ze vaak de loureirodruiven.
De methode voor pétillant nature
Pet nat is een natuurlijke bubbel een wijn die dus op natuurlijke manier is vergist. Pet Nat wordt gemaakt door een methode van vroeger, methode ancestrale. De methode ancestrale is een methode waar maar één vergisting plaats vindt. Dus niet zoals bij methode tradionelle een geplande tweede vergisting.
Pet nat wordt gemaakt door druivensap te laten vergisten op een vat, eigenlijk net zoals bij gewone wijn, alleen zorgen ze ervoor dat bij de pet nat flink wat restsuiker van druiven in de sap aanwezig blijft. De wijn wordt vervolgens licht gefilterd, niet alle gisten worden namelijk verwijderd. De wijn wordt hierna gebotteld. Doordat er nog gisten aanwezig zijn in de flessen gaan ze bij bepaalde temperaturen weer verder met feesten, dit gebeurt in een afgesloten fles hierdoor ontstaan er een bubbel in de wijn.
Hoe smaken flessen pet nat bubbels?
Je vindt deze bubbel in verschillende stijlen en van verschillende druivensoorten gemaakt. Pet Nat vind je als rode, witte en rosé wijnen. De wijn is droog, dit komt omdat de bij de vergisting op fles de laatste suikers worden opgegeten door de gisten. De smaken lopen erg uit een, van vrij natuurlijke smaken naar frisse fruitige smaken. De meeste bubbels zien er troebel uit ze worden namelijk niet gefilterd.