De Portugese wijnstreek Tejo
Het zonovergoten Lissabon ligt vol met terrasjes waar je in de late avondzon over de hele haven kunt uitkijken. Op ieder terras kun je luisteren en kijken de fado die in ieder restaurant en op iedere hoek van de straat live uitgevoerd wordt. Daarbij serveren ze dan een sublieme rode wijn nadat je net een verse Portugese seacuterie met conservenblikken vol sardines hebt gegeten. Een vakantie in Lissabon is niet zwaar. Maar niet alleen met vis, muziek en Portugese lifestyle weten ze wegwijs, ze zijn in Portugal ook erg goed in het maken van wijn. En laat nou net vlak achter Lissabon heerlijke wijn gemaakt worden, dus: in de trein en op naar de wijngaard! We nemen je mee naar de Portugese wijnstreek Tejo. De wijnstreek waar ze perfecte Portugese wijnen maken. Misschien belangrijker is ook dat ze in Tejo heel veel kurkeiken hebben aangeplant, speciaal voor de kurken voor wijnflessen.
Een korte geschiedenis over de wijnstreek bij Lissabon
Hoewel er al door de Romeinen druivenranken werden aangeplant in deze streek, wordt er pas vanaf 1170 voor het eerst vermeld dat er wijn wordt gemaakt in Tejo. Door de droogte in het gebied is er weinig last geweest van plagen en schimmels. Hierdoor en doordat Portugal jarenlang door de Portugese dictator Salazar werd bestuurd is er in de afgelopen eeuw weinig invloed geweest van de Europese/Franse wijnbouw. Pas toen Portugal lid van de Europese Unie werd kwamen deze invloed richting Portugal. Dit heeft er voor gezorgd dat de Ribatejowijnen vooral in eigen land geroemd werden. Het merendeel van de productie werd en wordt dan ook in Portugal gedronken. In dit decennium werd de provincie Ribatejo herbenoemd tot Tejo. Tejo is de Portugese naam voor de rivier de Taag die uitmondt bij de Portugese hoofdstad Lissabon. Langzaam winnen de wijnen sindsdien bekendheid over de hele wereld.
Hieraan bijgedragen hebben de twee classificaties die de Tejo wijnen in recente geschiedenis hebben gekregen. In 2000 kregen sommige delen van de streek een DOC-classificatie, wat inhoudt dat de wijnen tot de beste wijnen van Portugal behoren. Het label is een kwaliteitsgarantie. Wijnen met dit label zijn op de fles aangeduid als DoTejo DOC. Wijnen die geen DOC-label hebben behoren tot de Tejo VR, wat staat voor Vinho Regional. Dit betekent dat het een authentieke wijn uit de regio is, andere wijnen mogen dit label niet dragen.
Het klimaat en de bodem voor wijnbouw in Tejo
Zoals we al zeiden, ligt Tejo in de schaduw van Lissabon. Net ten noorden van de hoofdstad ligt de wijnstreek, die vroeger als provincie Ribatejo werd genoemd. In het midden van Spanje ontspringt de rivier de Taag. In het Portugees heet deze rivier, je raadt het al, de Tejo. De rivier stroomt door het midden van de Spaans-Portugese grens het land binnen en stroomt vervolgens met een flauwe bocht richting de monding, waar Lissabon als havenstad aan ligt. Het grootste deel van het Portugese stroomgebied van de rivier is dus de streek Tejo. De rivier matigt het klimaat en kan zorgen voor irrigatie als het nodig is. Het hele land kan soms kampen met lange droogte. Een groot deel rondom de rivier is vlak, enkel in het noorden van Tejo zijn kleine bergen te vinden.
Aan de oevers van de Taag is dit minder een probleem, omdat de rivier in de winter flink uitzet. Er blijft een waterrijke bodemlaag achter met veel slib, waardoor de bodem in Tejo erg rijk aan voedingsstoffen is. In lange droge zomers is het makkelijk om met behulp van de rivier te irrigeren en de rivier kan tegelijk voor verkoeling zorgen. Omdat de streek nog relatief dicht bij zee ligt, zijn de temperaturen minder hoog dan in het verre binnenland. Dit is gunstig aan Tejo, omdat de temperatuur zo hoog kan worden in het binnenland dat een rivieroever het vocht er niet lang kan vasthouden.
Bairro, Charneca & Campo
Tejo is een grote wijnstreek, het heeft meer dan 22.000 hectare met wijngaarden. Deze wijngaarden zijn verdeeld over drie verschillende wijnregio’s. Bairro is de belangrijkste streek, die ten noorden van de Taag ligt. De bodem in dit deel bestaat vooral uit klei en leisteen. Charneca is daarentegen veel droger, de streek ligt ook meer in het binnenland dan Bairro. In Charneca is het warmer dan in de andere delen en de bodem bestaat vooral uit zandgronden. Door de zandgronden moeten de wijnranken harder werken om te goede wijnen te leveren, hierdoor hebben de wijnen uit dit deel van Tejo meer aroma’s van rood fruit. Campo is daarentegen juist een hele vochtige streek, de wijngaarden in dit deel van Tejo liggen langs de rivier de Taag.
De druiven in Tejo: de touriga nacional, de trincadeira & de castelão
In de Tejo worden vooral rode wijnen gemaakt. Doordat de wijnhuizen over het algemeen groter zijn dan in andere delen van Portugal hebben de rode wijnen een goede prijskwaliteitverhouding. Net zoals voor heel Portugal geldt groeien er vooral inheemse Portugese druiven. De beroemde touriga nacional is een blauwe druif die overal in Portugal terug te vinden is, maar vooral bekend is in de Dourovallei. In de Douro maken ze van de touriga nacional vooral port. Naast de touriga nacional groeit er nog een aantal inheemse rode druiven zoals de trincadeira, de aragonês (de tempranillo) en de castelāo. Voor de witte wijnen in Tejo worden de fernão pires en de arinto gebruikt.
Op wijnreis door de Tejo: perfecte dagtrip vanuit Lissabon
Tejo is uitermate geschikt voor wijntoerisme. De wijnstreek ligt tegen de Portugese hoofdstad aan. Vanaf Schiphol is Lissabon in drie uur per vliegtuig te bereiken. Het bezoeken van deze wijnstreek is perfect voor een dag vanuit de hoofdstad. De wijnhuizen hebben allemaal een eigen keuken die geheel in het teken staat van de juiste begeleiding bij de juiste wijn. Daarnaast hebben ze er in Tejo een handje naar om de beste wijnen te bewaren voor goed gezelschap. Daar is zelfs een woord voor: garrafeira. Dit betekent letterlijk vertaald ‘kelder’, maar wordt in de volksmond gebruikt als term voor de beste wijn dat het huis maakt.
Waarschijnlijk ligt er wel zo eentje klaar in de kelder van het huis dat je bezoekt, dus toon je goed gedrag en wie weet wordt het beloond! Mocht je er toch zijn, is het misschien handig om te weten dat wijnbedrijven of wijnmakers Adega’s worden genoemd, witte wijn Branco en rode wijn Tinto. Wil je zeker zijn van een leuke avond? Veel wijngaarden bieden de mogelijkheid om te blijven overnachten. Ontwijk dan grote toeristische toerbedrijven en neem contact op met de locals. Dat is natuurlijk altijd een goed idee.
Wil je meer over wijn lezen?
Portugal is een perfect wijnland. Overal in Portugal maken ze perfecte wijnen van inheemse druivensoorten die een perfecte prijs-kwaliteitverhouding hebben. Eerder schreven we een blog over de wijnstreken de Douro en Minho, waar de beroemde vinho verde vandaan komt. Ook kun je meer lezen over de Portugese druiven, zoals de touriga nacional, de touriga franca, de fernão pires en de tint roriz.
Wil je nog meer genieten van kleine flessen wijn en eten? Volg ons op Instagram! Op Instagram houden we je op de hoogte over alles van Halfes en geven je inspiratie om nog meer te genieten!
Heb je zin in een goed glas wijn? Bij Halfes koop je de lekkerste kleine flessen wijn!
Bronnen
- Vini Portugal. General Information about Wine Region Tejo.
- Robinson, J. & Harding J. The Oxford Companion to Wine.