Wijnland Uruguay: onbekend wijnparadijs waar de tannat koningin van de wijngaarden is

Uruguay is een vrij onbekend land in Latijns-Amerika. Het Zuid-Amerikaanse land ligt tussen wijngrootmacht Argentinië en Brazilië. Na Chili en Argentinië is Uruguay het derde land in Zuid-Amerika als er gekeken wordt naar wijnproductie. Ook in de landen Bolivia, Chili, Brazilië en Paraguay worden goede wijnen gemaakt. Uruguay is een onbekend land dat grotendeels door Franse kolonisten werd opgericht en uiteindelijk in Spaanse handen kwam. Dat vooral Fransen er naartoe geëmigreerd zijn is ook zichtbaar in de wijngaarden van Uruguay. In de Uruguayaanse wijnstreken worden veel typisch Franse druiven gebruikt zoals de cabernet sauvignon, de merlot, de cabernet franc maar vooral de tannat, die beter bekend staat als de harriague.

Uruguay werd in 1828 onafhankelijk van Spanje. Voordat de Spanjaarden voet aan wal zette in Uruguay woonden er de oorspronkelijke bewoners van de Charrua stam. In de vorige eeuw kende het net zoals onder andere Chili en Argentinië een roerige tijd waarbij het leger het land bestuurde. Sinds de jaren tachtig is het land aan het democratiseren. Het is een relatief klein land dat ook bekend staat als het Zwitserland van Latijns-Amerika vanwege haar neutrale positie in een aantal conflicten. Klimatologisch gezien ligt Uruguay perfect voor de wijnbouw. Ze ligt op dezelfde hoogte als Chili, Argentinië en Zuid-Afrika, alle drie wijnlanden met een geweldige kwaliteit.

Het klimaat in Uruguay: perfect klimaat voor goede wijn

De meeste wijngaarden van Uruguay liggen rondom de Uruguayaanse hoofdstad Montevideo. Veel wijngaarden (ongeveer 90% van de productie) liggen aan de Rio de la Plata, de inham tussen Buenos Aires en Montevideo die uitmondt in de Atlantische Oceaan. Door deze liggen hebben de wijngaarden invloed van de zilte zeelucht. Niet alleen heeft het land een perfecte ligging, ook het klimaat is er geweldig. Uruguay heeft een zeeklimaat en kent door de stroming van de zee een meer gematigde temperatuur. Vanuit Antarctica komt namelijk een stroming van koel water richting het noorden. Hierdoor gaat de rijping van de tannat/harriague veel langzamer dan bij Franse versies van de tannat. De Uruguayaanse wijnen zijn hierdoor elegant en zacht van smaak.

Toch schijnt de zon veel in Uruguay. De sterke zonkracht gecombineerd met de koude lucht zorgt voor een hoge luchtvochtigheid in het land. Deze hoge luchtvochtigheid is ook terug te zien in de wijngaarden. De grootste vijand van druivenranken, schimmel, heeft hier vrij spel. Hierdoor moeten er in veel Uruguayaanse wijngaarden bestrijdingsmiddelen worden ingezet. De warmere temperaturen overdag en de koudere temperaturen na zonsondergang zijn perfect temperaturen voor de druiven in de wijngaarden. Veel wijngaarden hebben zandbodems afgewisseld met kalkgronden.

De blauwe druiven in Uruguay: tannat en harriague

De tannatdruif is erg populair in Uruguay en bij elke wijngaard terug te vinden. Via Baskenland en wijnland Argentinië kwam de tannatdruif in Uruguay terecht. Tegenwoordig zijn er meer dan 3.500 hectare van de druif aangeplant, dat is ongeveer de helft van de wijngaarden beslaat. In Uruguay zijn ongeveer 8.000 hectare wijngaarden aangeplant. Deze hectare zijn verdeeld over 211 (2020) verschillende producenten. Over het algemeen is wijn gemaakt van de tannatdruif uit Uruguay zachter van smaak dan wijn gemaakt van tannat uit Frankrijk.

In Uruguay zijn er weinig flessen te vinden waar ook daadwerkelijk de naam harriague op te vinden is. Veel druivenranken van de originele harriaque die door kolonisten uit Frans en Spaans Baskenland werden meegenomen zijn omgekomen door verschillende virussen. Sinds Uruguay zich meer is gaan toeleggen op het maken van wijn en zijn er nieuwe stokken uit Frankrijk geïmporteerd. Om aan te geven dat het om ‘nieuwe druivenranken’ gaat, wordt de naam tannat gebruikt.

Europese druiven voor Uruguayaanse wijn

Niet alle wijnen van Uruguay worden gemaakt van de tannatdruif. Iets minder dan de helft van alle wijn wordt van de tannatdruif gemaakt. De overige druiven die gebruikt worden om wijn van te maken zijn de cabernet franc, de cabernet sauvignon, de merlot en de syrah voor rode wijnen. De carmenère die veel aangeplant is in Chili is niet veel terug te vinden in Uruguay. Voor de Uruguayaanse witte wijnen worden de viognier, de chardonnay en de sauvignon blanc gebruikt. De meest opvallende witte druif in Uruguay is de albariño, de witte druif van Noord-Spanje en Portugal. Ook deze druif is door emigranten van het Iberisch Schiereiland meegenomen naar Uruguay. De witte torrontesdruif die veel wordt gebruikt op Argentijnse wijngaarden is weinig aangeplant op Uruguayaanse wijngaarden. De wijnen van Uruguay zijn echte moderne wijnen. Veel wijn wordt er niet geëxporteerd, maar het aantal geëxporteerde wijnen neem toe.

De grootste Uruguayaanse wijnstreek: Canelones

Vooral in het zuiden van Uruguay, rondom de zee met Argentinië en de hoofdstad Montevideo, liggen de meeste wijngaarden. Het land is opgedeeld in vijf verschillende zones: Zuid, Oost, Zuidwest, Centraal en Westeroever. In Zuid bevindt zich de grootste wijnstreek van Uruguay: Canelones, hier komt meer dan de helft van de Uruguayaanse wijn vandaan. Doordat deze wijnstreek ligt vlak boven de hoofdstad Montevideo en heeft nog invloed van de zee. Door deze wijnstreek lopen meerdere rivieren waardoor er voldoende vocht is om de druivenranken goed te laten groeien.

Naast het grote Canelones zijn er nog een aantal wijnstreken in Zuid. De wijnstreek waar de Uruguayaanse wijn begon is Montevideo. Hier in de hoofdstad kwamen vroeger de emigranten per boot uit Europa aankwamen. De oudste wijngaarden van Uruguay zijn hier te vinden. In de wijnstreek San José, ten westen van Canelones en Montevideo liggen ongeveer 500 hectare. Uit deze wijnstreek komen met name wijnen van de sauvignon blanc en de tannat.

Punta del Este: badplaats voor rijke Argentijnen

De wijnstreek Oost ligt bij de bekende Urguayaanse badplaats Punta del Este. Hier komen goede wijnen vandaan. De bodem veel steniger dan in Zuid. Ook ligt het gebied over het algemeen hoger dan Zuid. In dit gebied ligt de wijnstreek Maldonado. De wijnstreek Colonia ligt in Zuidwest, zoals de naam al doet vermoeden: dit was de plek waar de eerste kolonisten aan land kwamen in Uruguay. In deze wijnstreek groeien vooral de tannat en de cabernet sauvignon. Midden in Uruguay en in het noorden van het land ligt Centraal, tegen de grens met Brazilië aan. De temperatuur in deze wijnstreek is hoger dan in de wijnstreken die liggen aan de kust. In deze wijnstreek liggen de gebieden Durazno en Rivera, dat een wijngebied is met veel heuvels.

Ook in het westen van Uruguay zijn wijngaarden te vinden. Aan de grens met wijnland Argentinië worden veel kwalitatief goede wijnen gemaakt. De rivier de Uruguay vormt de grens met Argentinië, maar zorgt ook voor voldoende water om druivenranken te laten groeien. De wijngaarden hebben hier meer last van een hoge luchtvochtigheid dan andere wijnstreken. Paysandú en Salto zijn de wijngebieden in het gebied. Van de wijngaarden in deze gebieden komen de beste Uruguayaanse tannatwijnen. Dit komt doordat de temperatuur per etmaal grote verschillen, ongeveer twintig graden, kent. Dit zijn de perfecte omstandigheden voor de tannatdruif.

De Uruguayaanse keuken: rundvlees gecombineerd met goede rode wijn

Uruguay is niet het land van de vegetariërs, laat staan veganisten. Net zoals andere Zuid-Amerikaanse landen wordt er veel vlees van de grill gegeten. In Uruguay noemzen ze dat asado. Rundvlees, varkensvlees, de lokale struisvogel en de armadillo, beter bekend als een gordeldier. De Uruguayaanse wijnen die gemaakt worden van de tannat passen goed bij het gegrilde vlees. Naast dat de tannat de gezondste druif ter wereld is, is het ook de zwaarste druif ter wereld. De wijnen van de tannatdruif zijn zware wijnen, met veel tannine. De tannine en eiwitten van het gegrilde vlees gaan goed met elkaar samen. Ze vormen een goede combinatie. 

Andere typische (Latijns Amerikaanse) gerechten zijn empanades. Een soort kleine calzones gevuld met gehakt. Naast dit kleine hapje kennen ze ook de chivito, niet te verwarren met de Peruaanse en Ecuadoriaanse ceviche. Ceviche is een gerecht met rauwe vis, die gegaard wordt in citroensap. De chivito is een soort Urguayaanse hamburger.

Natuurlijk heeft Uruguay ook haar eigen cocktail! Deze cocktail wordt gemaakt met wijn, een echte wijncocktail. De Medio y Medio wordt gemaakt met droge witte wijn én mousserende zoete wijn. Meer over wijncocktails, waaronder het recept voor de Medio y Medio vindt je in ons blog over wijncocktails.

Bronnen:

• Wines of Uruguay.
• Medio y Medio. The Taste Atlas.