Hoe wordt mousserende wijn zoals Champagne, Cava en Prosecco gemaakt?
Mousserende wijnen zoals Champagne in de Franse wijnstreek de Champagne, Crémant uit de andere Franse wijnstreken, Cava uit Spanje, Italiaanse Prosecco en Espumante uit Portugal zijn wijn waar koolzuur in zit. Het zijn dus wijnen met bubbels erin. De bekendste mousserende wijnen zijn witte wijnen en soms bestaan er rosé-varianten van de bekende mousserende wijnen. Naast witte en rosé mousserende wijnen bestaan er ook rode mousserende wijnen zoals de Italiaanse rode wijn Lambrusco. In dit blog leggen we uit hoe de koolzuur in mousserende wijn komt en welke stappen er voor het maken van de wijn nodig zijn. Mousserende wijnen krijgen hun bubbels door de wijn op een speciale manier te vergisten. Dit proces kan op verschillende manieren plaatsvinden.
De Franse mousserende wijn uit de wijnstreek Champagne mag alleen Champagne heten als de druiven daadwerkelijk in de Franse wijnstreek verbouwd zijn én als de druiven er ook verwerkt zijn tot wijn. Franse wijnen die mousserende zijn maar niet uit de Champagne komen zijn Cremants. Cremants mogen uit alle Franse AOC-wijnstreken komen. Zo zijn er bijvoorbeeld Cremants de Bourgogne of Cremants de Bordeaux.
Hoe wordt Champagne gemaakt: methode traditionelle
De belletjes komen in de wijn door de wijn een tweede keer te laten vergisten. Het maken van mousserende wijnen zoals Champagne gaat net zoals gewone wijn. Bij mousserende wijnen wordt er niet één keer, maar twee keer vergist. Als eerste wordt er een wijn gemaakt van alle druiven. Bij veel Champagnes zijn het druiven uit verschillende jaren. Zo blijft de smaak het beste constant. Hierna rijpt de wijn zoals normale wijn. Het verschil tussen stille en mousserende wijn is dat er extra suiker en gist wordt toegevoegd aan elke fles. Dit is de liqueur de tirage. Dit bestaat uit suiker, gist en soms nog extra zuren. Door het toevoegen van de suiker en gist ontstaat de zogenaamde tweede gisting. Het gist en suiker wordt omgezet tot koolzuur. Doordat de fles afgesloten zit ontstaan er de belletjes in de wijn.
De temperatuur van de ruimte waar de tweede botteling plaatsvindt is erg belangrijk. De temperatuur heeft namelijk invloed op de grootte van de bubbels die in de wijn aanwezig zijn. Hoe kouder het in de kelder, des te meer en kleiner de bubbeltjes zijn die in de wijn zit. De flessen worden ondersteboven bewaard zodat het gist naar de bovenkant van de fles gaat. Voor Champagne en het Prinsje van Holset duurt dit tweede proces 15 maanden. Het gist dat bovenin de fles zit bevriezen de wijnboeren om het makkelijk eruit te kunnen halen. Dit moment is de dégorgement. Het verlies van het gist en een klein beetje wijn wordt opgevuld met de liqueur de dosage. Dit is een mengsel van de wijn en suiker. De hoeveelheid suiker is belangrijk, hoe meer suiker hoe zoeter de wijn wordt. Hierdoor ontstaan de verschillen in zoetheid. Een droge mousserende wijn is bijvoorbeeld een Chamapgne brut, demi-sec of sec. Sec is de zoetste variant. Op deze manier wordt ook de Spaanse Cava uit de wijnstreek Catalonië gemaakt.
Het verschil tussen Prosecco en Champagne & Cava
Een droge mousserende wijn is bijvoorbeeld een Champagne brut, demi-sec of sec. Sec is de zoetste variant. Op deze manier wordt ook de Spaanse Cava uit de wijnstreek Catalonië gemaakt. Prosecco wordt bijna op dezelfde manier gemaakt. Alleen wordt er bij de tweede vergisting van prosecco geen champagneflessen gebruikt, maar vind dit plaats in een groot wijnvat, van roestvrijstaal. Het grote verschil tussen Prosecco en Champagne en Cava is dat deze laatste twee langer houdbaar zijn. De andere verschillen tussen deze drie mousserende wijnen is dat ze uit andere wijnlanden komen én dat er andere druiven worden gebruikt.
Van welke druiven wordt Champagne gemaakt?
Van alle druivensoorten kan er mousserende wijn worden gemaakt. Mousserende wijnen kunnen van witte druiven en van blauwe druiven worden gemaakt. Tegenwoordig komen er ook steeds meer verschillende mousserende rosé wijnen op de markt, zoals rosé Champagne. Mousserende rosé wijn wordt gemaakt zoals ook normale rosé wordt gemaakt. Dit doen wijnmakers door blauwe druiven minder lang te vergisten met het witte druivensap. Voor Champagne worden vaak de chardonnay, de pinot meunier en de pinot noir gebruikt. Voor Prosecco uit de Noord-Italiaanse wijnstreek Veneto wordt vooral de gleradruif gebruikt. Spaanse cava wordt gemaakt van de macabeo/viura, xarel-lo, parellada en tegenwoordig ook veel meer van chardonnay gemaakt.
Natuurwijn met bubbels pet nat!
Niet alle mousserende wijnen worden gemaakt met extra gist. Ook bestaan er natuurwijnen met bubbels: de pet nat. Dit zijn hele bijzondere wijnen die op de wijze van vin naturel worden gemaakt. Alles over pet nat vind je hier! Pet nat wijnen kunnen niet heel lang open staan, dus ze zijn ideaal als kleine fles wijn!
Wijn & spijs met mousserende wijn: feest & oesters
Naast de bekende beschreven mousserende wijnen wordt er in veel wijnstreken een mousserende wijn met koolzuur gemaakt. In de Sovjet-Unie dronk men destijds veel Sovjetchampagne, in Portugal Espumante, in Duitsland Sekt en in het Nederlandse Limburg wordt Bruusj gemaakt.
Bij een feestelijke wijn moet natuurlijk ook feestelijk eten geserveerd worden. Echt feestelijk eten dat goed past bij mousserende wijn zijn oesters. Ook alle andere zeevruchten lenen zich goed uit voor een mousserende wijn. Natuurlijk kan mousserende wijn ook goed als aperitief gebruikt worden of bijvoorbeeld bij een toost op een huwelijk, verjaardag of ander mooi moment. Natuurlijk kan je ook altijd een glas mousserende wijn drinken bij een luxe ontbijt op Valentijns- of Moederdag. Voor wie wil genieten van een kleine fles mousserende Nederlandse wijn verkopen wij ook kleine flesjes. Het Prinsje van Holset is een mousserende wijn van Domein Holset in Limburg. De mousserende wijn wordt gemaakt van de souvignier gris en de johanniter gemaakt.
Wil je nog meer genieten van kleine flessen wijn en eten? Volg ons op Instagram! Op Instagram houden we je op de hoogte over alles van Halfes en geven je inspiratie om nog meer te genieten!