De Spaanse druif voor vermout uit La Mancha

Tot 2010 was de airén de meest aangeplante druif ter wereld. En dat is hij/zij nog steeds. Niet de chardonnay of de sauvignon blanc, maar juist deze onbekende Spaanse druif is perfect om frisse en jonge witte wijnen te maken. In 1615 was er voor het eerst sprake van deze witte druivensoort. Het is dus een oude witte druivensoort die al eeuwen voorkomt op het Iberisch Schiereiland, in Spanje en in Portugal. De airén komt van origine veel voor in het binnenland van Spanje en is ook in heel Spanje de meest aangeplante witte druif. In het warme Spaanse klimaat met extreme droogte in de zomer, vlak voor de druivenoogst, doet de airén het goed. Dat ze goed tegen de hitte en droogte kan is een handige eigenschap voor druiven. Ze kan hierdoor een populaire druif worden als het door de klimaatveranderingen droger en warmer wordt in wijnstreken. Daarnaast leveren de planten veel kwalitatief goede druiven op. Dit maakt het verbouwen van de airéndruif gemakkelijker.

Airén de heldin op Spaanse wijngaarden

In de Spaanse provincie La Mancha zorgt de airén voor frisse borrelwijnen. Dat de druif vrij onbekend is, is te verklaren doordat ze veel wordt gebruikt voor vermouth en sterke alcohol. Jarenlang was de naam airén niet op de etiketten van wijnflessen terug te vinden. De druif was lange tijd niet interessant voor de wijnproductie vanwege een muffe en niet-inspirerende smaak. Tegenwoordig is wijn van airén erg smakelijk en wordt ze ook telkens meer gebruikt voor monocépage wijnen, een wijn gemaakt van één druivensoort. Dit komt door de innovaties die Spaanse wijnboeren door hebben gevoerd in hun wijngaarden. Vanaf de jaren negentig zijn de Spanjaarden zich meer gaan inzetten voor kwalitatief betere wijnen door verbeterde technieken te gaan gebruiken. Al lange tijd is de airéndruif de basis voor Spaanse huiswijnen in de horeca naast de basiswijn voor Spaanse brandy en voor vermouth voor bijvoorbeeld de Madrileense cocktail jajo.

La Mancha, Valdepeñas en Madrid

Van de airéndruif zijn ongeveer 220.000 hectare aangeplant. Dit komt ongeveer overeen met de grootte van Luxemburg. Bijna al deze hectaren airén zijn te vinden in Spanje. Opvallend is dat de airéndruif vooral in het binnenland van Spanje wordt verbouwd. Een plek waar het zomers droog is en de temperatuur hoog is. In La Mancha zijn er ongeveer 100.000 hectare met airén aangeplant op wijngaarden. Ze komt ook veel voor op wijngaarden in de Valdepeñas en in de Spaanse hoofdstad Madrid.  Hier zijn op het hooggebergte ook wijngaarden aangelegd waar milde wijnen worden gemaakt voor de Madrileense markt. Van deze druiven wordt zowel witte wijn als vermouth gemaakt. Buiten Spanje kunnen we de druif airén op een aantal wijngaarden in Portugal vinden.

In La Mancha worden de druivenstokken van de airéndruif ver uit elkaar neergezet. Door het weinige regenwater is het op deze manier mogelijk de druiven van voldoende water te voorzien. In combinatie met haar dikke schil kan ze op deze manier overleven in de droge zomers van het Spaanse binnenland. Om het frisse karakter in de wijn te behouden wordt de oogst vroeg in het seizoen gedaan. De hogere wijnstreken in Spanje zorgen voor een meer aromatische en smaakvollere witte wijn omdat de temperaturen lager zijn. Hierdoor worden de druiven later rijp dan in de warme wijnstreken. De druiven krijgen zo dus meer tijd voor het rijpen. Wat een positief gevolg heeft voor de wijn, de uiteindelijke wijn zal hierdoor beter gaan smaken. 

Airén is de meeste aangeplante witte druif: Cabernet sauvignon de meest aangeplante rode druif

De meest aangeplante rode druif is wel een bekende druif. Dit is namelijk de cabernet sauvignon die op de voet wordt gevolgd door de merlot. Waarschijnlijk komen er van de merlot en de cabernet sauvignon de komende jaren meer hectaren met wijngaarden bij. De verbouw van airén neemt al jaren steeds verder af. Sinds 2000 zijn er ongeveer 65.000 hectare met airén verdwenen in Spanje. Door de klimaatveranderingen die invloed hebben op de wijn, zouden we binnenkort nog wel eens meer cabernet sauvignon gaan zien. 

De smaak van airén: frisse en bloemige witte wijnen

De lichtgele en groenige druiven van de airén zorgen voor frisse, bloemige en fruitige droge witte wijnen. De wijn heeft een niet een uitgesproken smaak en is daardoor licht neutraal. De primaire smaken in wijn van de airéndruif zijn peer, citroen en appel. Daarnaast zitten er tonen van amandel, banaan en vijg in. Smaken die mild aanwezig zijn. Deze frisse en milde zuren zorgen voor een mooie lichte wijn, zonder een erg uitgesproken smaak. Hierdoor is ze perfect als lichte witte borrelwijn. In Spaanse brandy en vermout is de smaak van de druif vaak niet primair terug te vinden. De kruiden die voor brandy en vermout gebruikt worden spelen hierin de boventoon.

Wijn & spijs met airén: manchego en tapas

De frisse en droge wijnen die gemaakt worden van de airéndruif uit Spanje en Portugal zijn dus zeer geschikt als borrelwijnen. Spaanse tapas of borrelhapjes zijn de perfecte eetcombinaties voor bij wijn van de airéndruif. Tortilla de patatas of een milde chorizo passen goed bij deze lichte witte wijnen. Uit La Mancha komt oorspronkelijk ook manchego, de typische milde Spaanse kaas. De regel dat de wijn uit hetzelfde gebied moet komen als het eten kan met manchego perfect worden uitgevoerd.

Ook wijn van de airéndruif is er in een kleine fles van 375ml. Onze Mafesousa is een heel licht mousserende witte wijn uit Portugal. Mafesousa lijkt sterk op een Portugese vinho verde. Ze is namelijk een vinho verde, maar geen officieel keurmerk. Naast airén wordt er namelijk ook de Portugese witte druif fernão pires en de witte macabeodruif in gebruikt.

Een goede wijn en spijs combinatie met onze mafesousa wijn, een wijn met de airéndruif, is bijvoorbeeld een voorgerecht met ceviche.

Ben je op zoek naar een kleine fles witte wijn van de airéndruif?

Bronnen:

• Carrero, J. (2018). Largest varieties of wine produced in the world. La Mancha Wines.